Ortaöğretimde sınıf ve okul fark etmeksizin “Türk Dili ve Edebiyatı” dersleri bölüm ders olarak kabul edilir. Yıl sonu başarı ortalamasından bağımsız olarak edebiyat ortalaması 50’nin altında olan öğrenciler bu dersten sorumlu kalmaktadır. Yılda üç defa yapılan sorumluluk sınavlarında tüm yılın müfredatından öğrenciler sorumlu olmaktadır.
Bu başlık altında “10 edebiyat sorumluluk sınav soruları ve cevapları“nı bulabilirsiniz. Böylelikle tüm yılın konularına çalışırken örnek sorular çözebilir ve konuları tekrar yapabilirsiniz.
10.Sınıf Edebiyat Sorumluluk Sınavı (Soru ve Cevaplar)
1) Türk edebiyatının dönemlerini yazınız.
| İSLAMİYET’TEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI (6-10. yy.) | İSLAMİ DÖNEM TÜRK EDEBİYATI (10-19. yy.) | BATI ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI (19-21. yy.) |
|
| 1. Tanzimat Edebiyatı 2. Edebiyat-ı Cedide (Servet-i Fünûn Edebiyatı) 3. Fecr-i Âtî Edebiyatı 4. Millî Edebiyat 5. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı |
2) Aşağıda verilen geçiş dönemi eserlerinin kime ait olduklarını yazınız.
Kutadgu Bilig : Yusuf Has Hacip
Atabetü’l Hakayık : Edip Ahmet Yükneki
Divan-ı Lügat-it Türk : Kaşgarlı Mahmut
Divan-ı Hikmet : Ahmet Yesevi
3) Türklerin bugüne kadar kullandığı alfabeleri yazınız.
Göktürk alfabesi, Uygur alfabesi, Arap alfabesi, Kiril alfabesi, Latin alfabesi
4) Dede Korkut Hikâyelerinin özelliklerini yazınız.
12 hikaye ve bir ön sözden oluşmaktadır. (Keşfedilen yeni bir hikaye daha var)
Hem destan hem de halk hikayesi özelliği gösterir ve halk hikayeciliğine geçiş eseridir.
Hem gerçek hem de olağanüstü olaylar vardır. (Destan-halk hikayesi geçiş eseri olduğunu gösterir.)
Nazım-nesir karışık yazılmıştır.
Türklerin İslamiyet öncesi ve sonrası özellikleri bir aradadır.
Anonimdir.
15.yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
5) Tanzimat Dönemi ve Milli Edebiyat Dönemi hikayesini karşılaştırınız.
Tanzimat Dönemi’nde ilk hikaye örnekleri verilmiştir. (Çeviriyle başlar.)
İlk hikaye örneğimiz: Letaif-i Rivayat ( Ahmet Mithat Efendi), Batılı anlamda ilk hikayemiz: Küçük Şeyler (Samipaşazade Sezai)
Romantizm akımı etkili olmuştur, dil ağırdır.
Tutsaklık, zoraki evlilikler, Batılılaşma, sosyal sorunlar tema olarak işlenmiştir.
Milli Edebiyat sanatçıları, etkilendikleri siyasi görüş olan Türkçülük ve bu görüşe bağlı olarak oluşturdukları zihniyetin sonucu olarak hikâyelerinde milli kaynaklara yönelmişlerdir.
Dil sadedir.
Sanatçılar “memleket edebiyatı” anlayışıyla hikâyelerinin konularını Anadolu’dan ya da milli tarihten seçmişlerdir.
Realizm akımı etkilidir.
Ömer Seyfettin ve Refik Halit Karay bu dönemin önemli hikayecileridir.
6) Aşağıda yer alanda metinlerdeki bakış açılarını yazınız.
Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük kardeşi ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası bu anda aklında değildi.
İLAHİ BAKIŞ AÇISI
Bu Nihat eskiden böyle değilmiş. Annesi de böyle değilmiş söylediklerine göre, dokunsan kırılacak türden, dağlalesi gibi incecik bir kadınmış. İşte, pazar yerine bakan o geniş avlulu evde yaşarken babaları olacak adam günün birinde birdenbire bırakıp gitmiş bunları.
GÖZLEMCİ BAKIŞ AÇISI
7) Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz.
Yazılı Türkçe metinlerin ilk örnekleri GÖKTÜRK YAZITLARI’dir.
İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı DİVAN ve HALK ŞİİRİ olarak ikiye ayrılır.
Türkiye Türkçesi döneminin başlangıcı genellikle YENİ LİSAN HAREKETİ olarak kabul edilir.
Destan döneminden halk hikayeciliğine geçiş eseri DEDE KORKUT HİKAYELERİ ‘dir.
Kerem ile Aslı bir HALK HİKAYESİ örneğidir.
Batılı anlamda ilk hikâye örneği ise Samipaşazâde Sezai’nin KÜÇÜK ŞEYLER adlı eseridir.
Türk edebiyatında hikâye alanındaki ilk yerli ürün, Ahmet Mithat’ın LETAİF-İ RİVAYET adlı hikâye kitabıdır.
Ömer Seyfettin, edebiyatımızda OLAY tarzı hikayenin önemli bir temsilcisidir.
Milletleri derinden etkileyen, tarihî ve sosyal olayları anlatan, çoğunlukla manzum şekilde olan edebî eserlere DESTAN denir.
Türk Edebiyatı’nda ilk özel gazete TANZİMAT Dönemi’nde çıkarılmıştır.
Romantizm akımı KLASİSİZM ’e tepki olarak doğmuştur.
Milli Edebiyat Dönemi’nin temelinde TÜRKÇÜLÜK akımı yatmaktadır.
8) Koşuk ve sagu hakkında kısaca bilgi veriniz.
Koşuk:
Sığır törenlerinde söylenen aşk, yiğitlik ve doğa konulu şiirlerdir.
Kopuz eşliğinde söylenir.
Dörtlüktür ve hece ölçüsüyle söylenir.
Kafiye şeması aaab, cccb, dddb şeklindedir.
Sagu:
Ölen kişilerin ardından söylenen ağıt şiirleridir.
Ölen kişinin kahramanlığı ve iyilikleri anlatılır.
Dörtlüktür ve hece ölçüsüyle söylenir.
Kafiye şeması aaab, cccb, dddb şeklindedir.
9) Halk şiiri nazım biçimlerinden 4 tanesini yazınız.
Koşma, ilahi, mani, semai, ağıt
10) Gazel ve kaside hakkında kısaca bilgi veriniz.
Gazel:
5-15 beyit arasında yazılan aşk şiirleridir.
Lirik konularda yazılır.
Kafiye şeması aa, ba, ca, da şeklindedir.
İlk beytine matla, son beytine makta denir.
Son beyitte şairin mahlası yer alır.
Kaside:
Din ve devlet büyüklerini övmek için yazılır.
33-99 beyit arasında değişir.
Kafiye şeması aa, ba, ca, da şeklindedir.
İlk beytine matla, son beytine makta denir.
Son beyitte şairin mahlası yer alır.
Kendi içinde çeşitli bölümlere ayrılır ve her bölümde farklı bir konu işlenir.
11) Mani çeşitlerini yazınız.
Maniler şekil, hece sayısı, dize sayısı gibi özelliklere göre dört farklı başlıkta incelenir.
a) Düz Mani
b) Kesik (Cinaslı) Mani
c) Yedekli Mani
d) Karşılıklı (Deyiş) Mani
12) Yapay destanlar ile doğal destanlar arasındaki farkları yazınız.
Doğal destanlar oluş, yayılış ve derleniş safhalarından geçer fakat aynı şeyi yapma destanlar için söyleyemeyiz.
Doğal destanlar anonimdir fakat yapma destanların yazarı bellidir.
Doğal destandaki olaylar daha eski bir zamanda meydana gelmişken yapma destanlarındaki olaylar yakın bir zamanda gerçekleşmiş olabilir.
Yapma destan örnekleri: Tasso – Kurtarılmış Kudüs, Fazıl Hüsnü Dağlarca – Üç Şehitler Destanı
13) İslamiyet öncesi Türk destanlarını yazınız.
1.Altay – Yakut
Yaratılış Destanı
2.Sakalar Dönemi
a.Alp Er Tunga Destanı
b.Şu Destanı
3.Hun Dönemi
Oğuz Kağan Destanı
4.Köktürk Dönemi
a.Bozkurt Destanı
b.Ergenekon Destanı
5.Uygur Dönemi
Türeyiş Destanı
Göç Destanı
14) Aşağıdaki romanların adını ve yazarını yazınız.(10 P)
*İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa – Telemak
*İlk yerli roman: Şemsettin Sami – Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
*İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf – Eylül
*İlk edebi roman: Namık Kemal – İntibah
*İlk Batılı tarzda roman: Halit Ziya Uşaklıgil – Mai ve Siyah/Aşk-ı Memnu
15) Milli Edebiyat Dönemi ile Servet-i Fünun Dönemi romanını “Dil, tema, edebi akım, mekan, sanat anlayışı” bakımından kıyaslayınız.
Milli Edebiyat Dönemi’nde dil, Türkçülük akımıyla birlikte sadeleşmiştir fakat ServetiFünun’da dil oldukça ağırdır.
Milli edebiyatta Anadolu ve Anadolu halkı konu olarak işlenirken Servetifünun’da İstanbul ve İstanbul’da yaşayan üst sınıf ve yazarların hayatları işlenmiştir.
Her iki dönemde de hakim edebi akım realizmdir.
Servetifünun’da sanat sanat için, Milli Edebiyat’ta ise sanat toplum içindir.
16) Geleneksel Türk tiyatrosu çeşitlerini yazarak Karagöz hakkında bilgi veriniz.
Geleneksel Türk tiyatrosunun 4 çeşidi vardır:
- Karagöz
- Orta Oyunu
- Meddah
- Orta Oyunu
Karagöz:
Deriden kesilmiş tasvirlerle oynanan bir oyundur.
Tasvirler perdenin arkasında oynatan kişi hayalidir.
Oyunun kurucusu Şeyh Küşteri olduğundan sahneye Küşteri Meydanı da denir.
Oyun doğaçlamadır.
Karagöz’ün her şeyi yanlış anlamasına dayalı bir güldürü unsuru vardır.
Dört bölümden oluşur: Giriş, muhavere, fasıl, bitiş
17) Fiilimsilerin çeşitlerini ve eklerini yazınız.
İSİM FİİL: “-mA, -Iş, -mAk”
SIFAT FİİL: “-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş”
ZARF FİİL: “-ken, -alı, -madan, -ince, -ip, -arak, -dıkça, -e….-e, -r…..-maz, -casına, – meksizin, -dığında, -esiye”
18) Aşağıda yer alan fiilimsileri bulup çeşidini yazınız.
Orada kaldığımız bir hafta, çocukluğumun en unutulmaz günleridir. Ovayı aşıp dağ yoluna tırmanmaya başlar başlamaz, incir ağaçlarının yerini zeytinler ve çamlar alıyordu. Yükseldikçe manzara güzelleşiyor, sıcaktan bunalan Selçuk Ovası, sıtma yuvası Cellat Bataklığı bile, taze boyalarla çizilmiş parlak bir tablo halinde iki yanımıza seriliyordu. Küçük Menderes, bir cıva şeridi gibi, kızgın güneşin altında buğulanarak, ta uzaklara, sislere gömülen denize uzanıyordu.
19) Aşağıdaki cümleleri anlamlarına ve yüklemin türüne göre inceleyeniz.
- Olanlardan sonra sana artık nasıl güvenirim?
Biçimce olumlu anlamca olumsuzdur. Yüklemine göre fiil cümlesidir.
- Bugün trafik kazası geçirdim.
Anlamına göre olumlu cümledir. Yüklemine göre fiil cümlesidir.
20) Aşağıdaki dizelerden hangisi, yüklemin yerine göre ötekilerden farklıdır?
A) Beyazlık dokunmuştur gecenin siyahına
B) Dokunduğun küçük bir nakış da ben olsaydım
C) Yayılır o en büyük muştu, pazartesinden
D) Bir güzide mektuptur, çağların ötesinden
E) Ulaşır bekleyişin yaldızlı sabahına
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ 10.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat
Yorumları Gör (12)
valla yaklaşık 5 gündür bu siteye çalışıyorum inşallah sorumluluk sınavından bi 50 puan yaparımda geçerim ya rabbim...
inşallah sınavda çıkar hepsini not olarak aldım
5 dakika sonra gireceğim sınava umarım çıkar...
Sorular güzel. Temel sorular sorulmuş. Sınava hazırlanacaklar için kaliteli.
20 DK Sonra Sınava Gireceğim İnşallah Bu Site Sayesinde Güzel Notlar Alırım.
bu video sayesinde 88 aldım allayh razzı olsun tıpatıp aynısı çıktı
boşluk doldurmaya ve 2.soruyu hatırlıyorum ama aynısı çıktı 88 aldım kurtuldum sizede başarılar elinize sağlık arkadaşlar bu sişteye iyi çalışın 88 aldım ben şıklı soruda çıktı aynısı çıktı çalışın ilk soruda çıktı
çıktı mı ? bende yarın gireceğim
yarın giricem inşallah geçerim
bizim okul da sanırım yarın yapılacakmış aynıları çıkdı mı peki
Sınava yarın girecem önceden girenler cevapliyabilirmi sorular cikiyormu