Yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olayları, insanlarda estetik zevk uyandıracak şekilde anlatmaya hikaye ya da öykü denir. İlk hikaye örnekleri Tanzimat Dönemi’nde verilir fakat özellikle Cumhuriyet Dönemi sonrasında hikaye türünde önemli bir gelişim görülür. Öykü alanındaki başarılı eserler 1960 Sonrası Hikaye geleneğinde de aynen devam etmiştir.
Daha önceki dönemlerde hikayenin alt yapısı iyice geliştirildiğinden 1960’lı yıllara gelindiğinde hikaye bağımsız bir tür olarak gelişimine devam etmiştir. Bu dönem hikayecileri bireysel duyarlılıkta, toplumsal çizgide ve milli-dini çizgi gibi çeşitli anlayışlarda eserler vermiştir.
1960 Sonrası Hikaye Özellikleri
→ Bu dönemde başarılı eserler verilmiştir.
→ Bu dönem hikayelerinde farklı yönelimler vardır: Bireysel duyarlılık, toplumsal çizgi ve milli-dini anlayış.
→ Bu dönemde yazarlar modernizm ve postmodernizm akımlarıyla birlikte hikayeyi teknik ve anlatım olarak geliştirmişlerdir.
→ Bu dönemde eser veren yazar sayısı artmış ve bununla birlikte öykülerde konu ve anlayış olarak çeşitlilik ortaya çıkmıştır.
→ Kahramanlar toplumun her kesiminden seçilmiştir.
→ 1960’lı yılların siyasi ve sosyal ortamı hikayeye taşınmıştır.
→ Bu dönemde Leyla Erbil, Demir Özlü, Demirtaş Ceyhun, Erdal Öz, Bilge Karasu, Dursun Akçam, Orhan Duru, Necati Cumalı, Mehmet Seyda, Talip Apaydın, Sevgi Soysal, Ferit Edgü, Yusuf Atılgan, Bekir Yıldız gibi isimler hikaye türünde eserler vermiştir.
1960 Sonrası Hikaye Yönelimleri
Bu dönemde görülen hikaye anlayışları şu şekildedir:
1) Bireyin İç Dünyasını Ele Alan Hikayeler
Bu tarzdaki hikayelerde ise bireylerin yaşadıkları iç bunalımlar ve çatışmalar dile konu olarak işlenmiştir. Bireyin iç dünyası iç çözümle ve bilinç akışı gibi tekniklerle ortaya konur.
2) Toplumsal Gerçekçi Hikayeler
Bu hikayelerde gecekondularda yaşanlar, işçiler, memurlar, Almanya’ya göç eden işçiler, kentlere göç sorunu, kadınların yaşadığı sıkıntılar ve işsizlik gibi sorunlar ele alınmıştır. Bu anlayışta eser veren sanatçılar: Adalet Ağaoğlu, Talip Apaydın, Sevgi Soysal, Erdal Öz, Orhan Duru, Tomris Uyar, Nedim Gürsel, Hulki Aktunç, Füruzan, Demir Özlü, Leyla Erbil, Bekir Yıldız.
3) Dini-Milli Duyarlılıkta Yazılan Hikayeler
Önceki dönemlere kıyasla bu dönemde dini duyarlılığı önplana çıkaran yazarların sayısı artmıştır.
Bu tarzda hikaye veren sanatçılar: Rasim Özdenören, İsmail Kıllıoğlu, Durali Yılmaz, Mustafa Kutlu
1970 – 1980 -1990 Sonrası Hikaye
1970’li yıllarda modern hikayelerin yanında postmodern etkisindeki hikaye örnekleri de verilmiştir. Bu dönemde siyasi, toplumsal ve günlük konularda eserler verilmiştir.
1980’li yıllarla birlikte günlük yaşamdaki insan hayatı, kadının toplumdaki yeri ve çocuklar eserlerde işlenmeye başlanmıştır.
1990’lı yıllarda yazılan hikayelerde ise bireyin merkeze alındığını görmekteyiz.
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 12.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat