9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sorumluluk Sınav Soruları ve Cevapları

Ortaöğretimde sınıf ve okul fark etmeksizin “Türk Dili ve Edebiyatı” dersleri bölüm ders olarak kabul edilir. Yıl sonu başarı ortalamasından bağımsız olarak edebiyat ortalaması 50’nin altında olan öğrenciler bu dersten sorumlu kalmaktadır. Yılda üç defa yapılan sorumluluk sınavlarında tüm yılın müfredatından öğrenciler sorumlu olmaktadır.

Bu başlık altında “9 edebiyat sorumluluk sınav soruları ve cevapları“nı bulabilirsiniz. Böylelikle tüm yılın konularına çalışırken örnek sorular çözebilir ve konuları tekrar yapabilirsiniz.

9.Sınıf Edebiyat Sorumluluk Sınavı (Soru ve Cevaplar)

1) Şive ve lehçe hakkında bilgi vererek Türkçenin şivelerini ve lehçelerini yazınız.

Bir dilin yazılı metinlerle takip edilebilen dönemlerinde birbirinden ayrılmış kollarına “Şive” denir. Metinlerle takip edilemeyen dönemlerde bir dilden kopan kollarına ise “Lehçe” denir. 

Şive daha yakın bir dönemde dilden ayrıldığı için ana dille benzerlikler barındırır fakat lehçe çok daha eski dönemlerde ayrıldığı için benzerliklerini kaybetmiştir.

Türkçenin şiveleri: Azerbaycan Türkçesi, Özbek Türkçesi, Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesi

Türkçenin lehçeleri: Yakutça, Çuvaşça

2) “Öğretmen: Berkan, tebrik ederim sınavdan 100 aldın.
Berkan: Teşekkür ederim öğretmenim.”

Yukarıdaki konuşmanın iletişim ögelerini yazınız.

Gönderici: Öğretmen
Alıcı: Öğrenci
İleti: Berkan, tebrik ederim sınavdan 100 aldın.
Dönüt: Teşekkür ederim öğretmenim.
Bağlam: Sınıf
Kanal: Ses
Kod: Türkçe

3) Aşağıdaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.
a) Dünya Edebiyatındaki ilk hikaye Giovanni Boccaccio nın Decameron adlı eseridir.
b) Türk edebiyatında modern hikayeden önce hikaye yerine geçen halk hikayesi vardı.
c) Türk edebiyatında ilk hikaye  Ahmet Mithat Efendi’nin   Letaif-i Rivayet adlı eseridir
d) Türk edebiyatında batılı anlamda ilk hikaye Samipaşazade Sezai nin  Küçük Şeyler adlı eseridir.
e) Olay hikayesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Ömer Seyfettin dır.
f) Durum hikayesinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Sait Faik Abasıyanık dır.

 

4) Aşağıdaki hikayenin hangi türde yazıldığını belirterek özelliklerini yazınız.

Arslan Bey, planlarını en yakın adamlarından bile saklardı. “Yerin kulağı var” derdi. Ağzından çıkan bir sır mutlaka işitilecekti. Kâhya gibi bu sessiz, bu manasız beklemeden bütün askerler sıkılıyorlar, bir şey anlatmıyorlardı. Kumandanın yardım, cephane, top beklediği söyleniyordu. İhtiyar sipahiler, “Biz burasını yardım gelmeden alamaz mıyız? İki top yetmez mi? Ne duruyoruz?” diye çadırlarında dedikodu yapıyorlardı.

Buraya gelindiği günden beri askeri istirahat ettiren Arslan Bey, her sabah erkenden atına biniyor, tek başına gerilerdeki ormanların içine dalıyor, saatlerce kalıyor, gülerek dönüyor. “Hava bozmayacak mı? Ah, biraz sis olsa…” diye gözlerini gökten, kalenin sallanan bayrağından ayıramıyordu.

Yukarıdaki hikayenin türü “Olay Hikayesi”dir. Çünkü hikayede bir olay anlatılıyor, öyküleyici anlatım ön planda.

Hikayenin merkezinde bir olay vardır.

Olaylar serim, düğüm ve çözüm şeklinde ilerler.

Öyküleyici anlatıma yer verilir.

Guy de Maupassant önemli temsilcisi olduğundan bu hikayelere Maupassant tarzı hikayeler de denir.

Hikayelerde bir son vardır, merak unsuru ön plandadır.

 

5) Aşağıdaki dörtlüğü belirtilen maddelere göre inceleyiniz.

İçinde mi dışında mı
Burgusunun başında mı
Göğsünün nakışında mı
Şeytan bunun neresinde
Dertli

Nazım birimi: Dörtlük
Ölçüsü: 4 + 4 = 8’li hece ölçüsü
Kafiye ve redifi: -ında mı → redif, ş → yarım kafiye
Kafiye Şeması: aaab → düz kafiye

 

6) Aşağıdaki örneklerdeki söz sanatlarını (edebi sanatları) bulunuz.

Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım;
Kükremiş sel gibi: Teşbih

Necip Fazıl’ı severek okurum.
Mecazı Mürsel (Necip Fazıl’ı değil şiirlerini okuruz.)

Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:
— Tenimde bir yara işler gibisin.
Dal konuştuğu için intak ve teşhis

Güzel şeyler düşünelim diye
Yemyeşil oluvermiş ağaçlar
Ağaçların yeşil olması başka bir sebebe bağlandığından hüsnütalil sanatı.

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allahım bu çizgili yüz?
Bilip de bilmemezlikten geldiğinden tecahülüarif sanatı

Gökyüzünde İsa ile
Tur Dağı’nda Musa ile
Elindeki asa ile
Çağırayım Mevla’m seni
Hatırlatma yaptığından (Hz.İsa, Hz.Musa) telmih sanatıdır.

 

7) Masalların özelliklerini yazınız.

Düşsel olaylar anlatılır.

Tekerlemeler ile başlar.

Masalda geçen yerler belirsiz yerlerdir.

Kahramanlar insanlar ya da cin, peri, dev gibi hayal unsurları olabilir.

Ders vermek için anlatılır.

İyiler sonunda kazanır.

Masallar döşeme, serim, düğüm, çözüm ve dilek olmak üzere beş farklı bölümden oluşur.

 

8) Romanların yapı unsurlarını yazınız. Roman kişilerinden “tip” hakkında bilgi veriniz.

Roman, dört yapı unsurundan oluşur:

Olay
Kişi
Mekan
Zaman

Roman kişileri karakter ve tip olmak üzere iki şekilde karşımıza çıkar. Tip, belli bir zümreyi ya da grubu temsil eden, belirli özellikleri aşırı derecede yansıtan kişidir.

 

9) Türk edebiyatında ilk roman örneklerini yazınız.

Türk Edebiyatında yazılan ilk edebi roman: İntibah – Namık Kemal
Türk Edebiyatında yazılan ilk tarihi roman: Cezmi – Namık Kemal
Türk Edebiyatında yazılan ilk realist roman: Araba Sevdası – Recaizade Mahmut Ekrem
Türk Edebiyatında yazılan Batılı anlamda ilk roman: Mâi ve Siyah – Halit Ziya
Türk Edebiyatında yazılan ilk psikolojik roman: Eylül – Mehmet Rauf
Türk Edebiyatında yazılan ilk köy romanı: Karabibik – Nabizade Nazım
Türk Edebiyatında yazılan ilk postmodern roman: Tutunamayanlar – Oğuz Atay

10) Aşağıda yer alan metinlerdeki bakış açılarını yazınız.

a) Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük kardeşi ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası bu anda aklında değildi.

 İlahi bakış açısı

b) Bu Nihat eskiden böyle değilmiş. Annesi de böyle değilmiş söylediklerine göre, dokunsan kırılacak türden, dağlalesi gibi incecik bir kadınmış. İşte, pazaryerine bakan o geniş avlulu evde yaşarken babaları olacak adam günün birinde birdenbire bırakıp gitmiş bunları.

Gözlemci bakış açısı

 

11) Tiyatro türlerini yazarak kısaca bilgi veriniz.

Modern tiyatronun üç farklı türü vardır: Trajedi, komedi ve dram

Trajedi

Olaylar tarihten alınır ve kahramanları soylulardır.

Acı veren olaylar işlenir. 

Kaba sözlere, kötü görüntülere sahnede yer verilmez.

Üç birlik kuralına uyulur.

Komedi:

Hayatın gülünç yönleri ele alınır.

Olaylar günlük yaşamdan seçilir ve kahramanları sıradan insanlardır.

Kaba sözlere ve kötü görüntülere sahnede yer verilir.

Üç birlik kuralına uyulur.

Dram:

Hayatın hem acıklı hem gülünç yönleri bir arada işlenir.

Her şey konu olarak işlenir.

Her kesimden kahramana yer verilir.

üç birlik kuralına uymaz.

 

12) Biyografi ve otobiyografi arasındaki farkları yazınız.

 Biyografiler başkasının hayatını anlatan metinlerken otobiyografide yazar kendi yaşamını anlatır.

Biyografiler nesneldir

Otobiyografiler özneldir.

 

13) Mektup türleri hakkında kısaca bilgi veriniz.

 Mektupların üç farklı türü vardır: Özel mektuplar, iş mektupları ve resmi mektuplar.

Özel mektuplar: Kişilerin birbirleri arasında yazdığı, sadece kendilerinin okuyacakları mektuplardır. Samimiyet ve doğallık ön plandadır.

Resmi mektuplar: Kurumların kendi arasında ya da kişilerle kurumlar arasındaki yazışmaları içeren mektuplardır.

İş mektupları: Ticaretle ilgili olan yazışmaları içeren mektuplardır.

 

14) Aşağıdaki atasözlerinde yer alan sıfat görevli kelimeleri bulunuz.

Ağır kazan geç kaynar. ( Niteleme Sıfatı )

Tatsız aşa tuz neylesin, akılsız başa söz neylesin. ( Niteleme Sıfatı )

Karga yavrusuna bakmış, “Benim ak pak evladım!” demiş. ( Niteleme Sıfatı )

Hayırlı komşu, hayırsız akrabadan iyidir. ( Niteleme Sıfatı )

Kurtlu baklanın, kör alıcısı olur. (Niteleme Sıfatı )

Her vaktin bir padişahı var. ( Belgisiz Sıfat )

İki testi çarpışınca biri kırılırsa biri çatlar. ( Sayı Sıfatı)

Boş çuval dik durmaz ( Niteleme Sıfatı )

Hangi gün vardır akşam olmadık? ( Soru Sıfatı )

 

15) Aşağıdaki cümlelerde geçen zamirleri bulunuz.

Taşbaş düşündü taşındı, bundan vazgeçti. ( İşaret Zamiri )

O, elini çocuğa uzatır uzatmaz, çocuk bağırarak kaçtı, kendisini anasının kucağına attı. ( Kişi Zamiri – Dönüşlülük Zamiri )

Kendi başı bir büyük belaya girmesine girmişti. ( Dönüşlülük Zamiri )

Bu ona bir dokundu ki… İşte yapayalnız kalmıştı. ( İşaret Zamiri – Şahıs Zamiri )

“Ocağınız yana adamlar, benim ermişliğim nerede, uçmuşluğum nerede?” ( Şahıs Zamiri – Soru Zamiri )

O da olduğu yerde kalakalır. ( Şahıs Zamiri )

“Elin değer değmez iyileşti. Bu da mı yalan?” dedi. ( İşaret Zamiri )

Demek ki, onun burada bulunmasından kimse kuşkulanmayacaktı. ( Şahıs Zamiri – İşaret Zamiri )

 

16) Aşağıdaki cümlelerde geçen zarfları bularak türlerini belirtiniz.

Arkadaşlar, piknik yerine ne zaman varırız? ( Zaman Zarfı )

Kazaya karışan arabalardan biri olay yerinden hızla uzaklaştı. ( Durum Zarfı )

Orada ne kadar kalacağız, nasıl döneceğiz? ( Miktar – Soru Zarfı )

Bunları neden şimdi söylüyorsun? ( Soru – Zaman Zarfı )

Saat düzenli çalışmıyordu. ( Durum Zarfı )

Hatasını anlayıp geri döneceğini düşünmüştüm. ( Yer Yön Zarfı )

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ 9.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe 
⇒ AYT Edebiyat

⇒ 10.Sınıf Sorumluluk Sınavı
⇒ 11.Sınıf Sorumluluk Sınavı
⇒ 12.Sınıf Sorumluluk Sınavı