İstiklal Marşının Tahlili 1.Kıta

1.KITA:

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;

Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.

O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;

O benimdir, o benim milletimindir ancak.

         Ordumuza hediye edilen bu abide şiirin ilk kelimesinin “Korkma” olması Mehmet Akif’i çekemeyenler tarafından eleştirilmiştir. Buradaki “Korkmak” fiili “Kaygı duymak, endişe etmek” manasındadır. Burada “Sönmez” kelimesi mecazi anlamıyla kullanılmıştır. ‘Bayrağın gönderde bulunması, dalgalanmaya devam etmesi’ anlamındadır. “şafak” kelimesi ikinci anlamındadır; yani genelde “güneş doğmadan önce beliren aydınlık” anlamındadır. Bu anlamıyla şafak akşam şafağıdır ve geceyi karanlığı getirir. Şiirin son bendinde bulunan “şafak” kelimesi ise ilk anlamıyla yani “sabah şafağı” anlamıyla kullanılmıştır. Bu bir hesap üzerine yapılmıştır; Mehmet Akif, şiirin şemasını bu iki şafak kelimesinin, değişik hatta birbirinin tersi, iki anlamı üzerine kurmuştur. İlk şafaktan sonra gece oluyor, hava kararıyor; savaş dolayısıyla düştüğümüz esaret hali de bizim için karanlıktır, ikinci şafaktan sonra ise gündüz başlıyor, ortalık aydınlanmaya başlıyor; işte bu aydınlık da ferahlığı, kurtuluşu simgeliyor. Yani şiirde sembolik zaman kullanılmıştır. “Yüzmek” fiili de burada mecaz olarak ‘dalgalanmak’ anlamında kullanılmıştır. “Yıldız” kelimesi ise burada tevriyeli olarak kullanılmıştır: talih, gökteki yıldız, ve Türk milletinin gökteki yıldızı olan Türk bayrağındaki yıldız anlamları ile tevriyeli bir kullanımdadır.

                İstiklal Marşı’mızın yedi yerinde “ben” , altı yerinde “sen” ve beş yerinde “o” zamirleri kullanılmıştır. Şair “ben” zamiri ile Türk milletini kastediyor, yani bütün millet adına konuşuyor. Şair “Benim milletim” diyerek anlamı pekiştiriyor, sahiplik duygusunu öne çıkarıyor.