Açık İleti ve Örtük İleti Nedir? Açık ve Örtük İleti Örnekleri

Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında yer alan metinlerden sonra sıklıkla karşımıza “Açık ve örtük ileti” ile ilgili sorular çıkmaktadır. Peki “Açık-örtük ileti” nedir?

Bilindiği gibi dil; kullanıldığı edebi türe, konuya ve amaca göre farklı şekillerde kullanılabilmektedir. Öğretmek, bilgi vermek amaçlarıyla yazılan metinlerde dil son derece açık yani anlaşılır bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak bilgi vermekten ziyade sanatsal kaygılarla oluşturulmuş metinlerde ise dil çok da anlaşılır bir şekilde kullanılmaz. İşte bizi “Açık ve örtük” iletiye götürecek ipucu da bu paragrafta yatmaktadır.

Açık İleti Nedir?

İsminden de anlaşılacağı gibi anlamın açık olduğu, tartışmaya ve anlam karışıklığına yer vermeden tek bir yargıyı anlatan, anlatılmak istenenin direkt olarak beyan edildiği ifadelere “Açık ileti” denir. Açık iletileri herkesin aynı şekilde algılaması beklenir. Herkes için aynı şeyi ifade eden bu iletileri daha çok öğretici metinlerde görmekteyiz.

Açık İleti Örneği

Geldiği yollardan hızlı hızlı dönen Koca Ali, ruhunda demin dinlediği uyumu tekrarlıyordu. Bülbüller keskin keskin ötüyor, uzaktan mandıraların köpekleri havlıyorlardı. Sokakta hiç kimseye rast gelmedi.

Örtük İleti Nedir?

Anlamın kapalı olduğu, amacın daha güzel ve etkili söz söylemenin olduğu, söz sanatlarının ve deyimlerin çokça kullanıldığı süslü iletilere “Örtük ileti” denir. Tanımda da bahsedildiği gibi örtük iletilerde amaç sözü güzel bir şekilde ifade edebilmektir. Daha çok şiir gibi sanatsal metinlerde kullanılan örtük iletiler herkese farklı çağrışımlar ve anlamlar ifade etmektedir.

Örtük İleti Örneği

Altın kulelerden yine kuşlar
tekrarını ömrün eder ilan.
kuşlar mıdır onlar ki her akşam
alemlerimizden sefer eyler?