Ülkemizde öğrenci seçmek ya da başarısını belirlemek amacıyla yapılan sınavlarda Türkçe testi ağırlıklı bir puana sahip olmaktadır. Türkçe testinde de önemli ve öğrencilerin genelde zorlandığı soruların başında ise anlatım bozuklukları gelmektedir. “Anlatım bozuklukları” konusunun zorluğu bu tür soruların standart sapmasının yüksek olmasını da sağlamaktadır. Bu nedenle bu konudaki soruları çözmek son derece büyük bir avantaj sağlamaktadır.
Peki “anlatım bozukluğu sorularını nasıl çözeriz?” sorusuna ne cevap verebiliriz. Anlatım bozukluğu konusuna çalışmanın yanı sıra öğrencide belli bir birikimin de olması şarttır. Peki belli bir birikimden kastımız nedir? Tabii ki bu Türkçenin dil bilgisi kurallarıdır. Türkçenin belli başlı dil bilgisi konularına hakim olamayan birinin anlatım bozukluklarıyla ilgili testleri yapmaları da son derece zor olacaktır. Çünkü anlatım bozuklukları içinde “Özne, yüklem, nesne, tamlamalar, tümleçler, ekler” gibi birçok dil bilgisi konusu yer almaktadır. Bu konulara hakim olmayan birinin “Nesne eksikliği” nedeniyle cümlede oluşan bozukluğu fark edemeyecektir.
Yukarıda da anlattığımız gibi “Anlatım bozukluğu” sorularında başarıya ulaşmak için öncelikle dilimizin bazı kurallarına hakim olmamız gerekiyor. Eğer bu konudaki hazırbulunuşluğumuz yeterliyse şimdi bu tür soruları nasıl çözebiliriz, ona göz atalım:
1) Anlatım Bozukluğuna Sebep Olan Maddeleri Biliniz
Anlatım bozukluğu testini çözebilmek için belki de dil bilgisi kurallarının neredeyse tamamına hakim olmanız gerekmektedir. Bu nedenle aşağıda yer alan maddeleri iyice özümsemeniz son derece faydalı olacaktır. Karşınıza bir cümle çıktığında anlatım bozukluğunu ilk başta görememişseniz, bundan sonra yapacağınız ilk şey anlatım bozukluğuna yol açan sebepleri sırasıyla gözden geçirmek olmalıdır.
A) Anlamsal (Anlama Dayalı) Bozukluklar
- Gereksiz Sözcük Kullanılması
- Anlamca Çelişen Sözcüklerin Kullanılması
- Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması
- Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanılması
- Atasözleri ve Deyimlerin Yanlış Anlamda Kullanılması
- Zamir Eksikliği (Anlam Belirsizliği)
- Mantık ve Sıralama Yanlışlığı
B) Yapısal (Yapıya Dayalı) Bozukluklar
- Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
- Eklerle İlgili Yanlışlar
- Tümleç Eksikliği
- Nesne Eksikliği
- Yüklem Eksikliği
- Tamlama Yanlışları
- Bağlaç Yanlışları
2) Bol Soru Çözümü
Anlatım bozukluğu testinde hem başarıya ulaşmak hem de soru çözümünde hızlanmak için yapılacak en önemli şey bu konuda bol soru çözümüdür. Konuyla ilgili ne kadar çok test çözer ve örnek cümle incelemesi yaparsanız konuya aşina olacağınızdan bir süre sonra cümle içindeki bozuklukları hızlı bir şekilde görmeye başlayacaksınızdır.
3) Anlatım Bozukluklarını Günlük Yaşamınıza Taşıyın
Özellikle konuşma dilinde anlatım bozukluğuna sıklıkla rastlamaktayız. Günlük yaşamda konuşmalara biraz daha dikkat ederseniz yapılan hataları çok rahatlıkla görebilirsiniz. Çevremizde sıklıkla rastlayacağımız anlatım bozukluklarına biraz dikkat etmek bize bu konuda son derece büyük bir tecrübe kazandıracaktır.