Varlıkların, nesnelerin sayısını ve miktarını tam olarak değil de kabataslak, aşağı yukarı belirsiz bir şekilde bildiren sıfatlara “Belgisiz sıfat” denir. Belirsiz sıfatlar isimleri daha çok sayı ya da miktar yönünden belirtirler.
Başlıca belgisiz sıfatlar şunlardır: çok, çoğu, fazla, her, hiç, hiçbir, kaç, kimi, nice, az, başka, bazı, belli başlı, bir, biraz, birçok, birkaç, bir hayli, birtakım, bir sürü, bütün, herhangi bir, tüm…
Belgisiz Sıfat Örnekleri
* Çok para * Çoğu insan * Fazla kalem
* Her insan * Hiçbir öğrenci * Kimi markalar
* Başka dünya * Bazı yollar * Biraz su
* Birçok adam * Birkaç film * Birtakım sözler
* Bir sürü fabrika * Bütün sınıf * Herhangi bir durak
- Sokakta yürürken birkaç çocuk gördük.
- Birçok öğrenci parmak kaldırmıştı.
- Yarın akşam herhangi bir otobüse bineceğim.
- Gün gelir bazı arkadaşlarını tanımaz olursun.
- Masanın üstünden biraz tuz uzatır mısın?
UYARILAR
⇒ Sayı sıfatı olan “Bir” sözcüğü ile belgisiz sıfat olan “Bir” sözcüğü birbiriyle karıştırılmamalıdır. Belgisiz sıfat olan “Bir” herhangi bir anlamında kullanılmaktadır. iki sıfat türünü ayırt etmek için cümlenin anlam yapısına dikkat etmek gerekir.
→ Sınavlara bir saat çalışması yeterli oluyordu. (Bir saat= Sayı sıfatı. Sayı anlamı vardır, iki saat de olabilir.)
→ Köyüne dönüp bir arsanın üstüne ev yapmıştı. (Bir arsa= Belgisiz sıfat. Herhangi bir arsa anlamındadır.)
⇒ Belgisiz sıfatlar ile belgisiz zamirleri birbirine karıştırmamalıyız. Belgisiz sıfatlar herhangi bir çekim eki alamazlar ve bir ismi belli belirsiz belirtirler. Belgisiz zamirler ise çekim eklerini alabilir ve bir ismi belli belirsiz karşılarlar.
→ Birkaç taraftar sahaya atlayarak maçı iptal ettirdi. (Birkaç taraftar= Sıfat)
→ Birkaçı sahaya atlayarak maçı iptal ettirdi. (Birkaçı= Belgisiz zamir)
→ Tüm sınıf bu dersten geçmişti. (Tüm sınıf= sıfat)
→ Tümü bu dersten geçmişti. (Tümü= Belgisiz zamir)
Ayrıca Bkz -> SIFATLAR