Roman ya da hikaye türünde karakterlerin aklından geçenleri, o anki duygu ve düşüncelerinin belli ve mantıklı bir sıralama yapmadan, araya girmeden seri şekilde okuyucuya aktarıldığı tekniğe “Bilinç Akışı” denir.
Bilinç Akışı Tekniği Nedir?
→ Anlık izlenimlerden oluşan duygu ve düşünceler dile getirildiğinden aktarılan ifadeler karışık ve düzensiz olabilir. Düşünceler karakterin genellikle kendi ağzından şimdiki zaman şeklinde dile getirilir.
→ Bu teknikte düşüncelere herhangi bir sansür uygulanmadığı gibi genellikle gramer kurallarına da uyulmaz.
→ Anlatılanlarda bilinçsizlikle birlikte anlık imgelerle birlikte sürekli değişen duygu ve düşünceler yer almaktadır.
→ Dile getirilen düşünceler daha çok kahramanın kendi kendine sayıklaması gibi olduğundan cümleler arasında herhangi bir mantıksal bağ bulunmaz. Cümleler arasında ve söylenenlerde bir mantıksallık olmasa da insan gerçekçiliğini olduğu gibi içten bir şekilde yansıtması bakımından roman ve hikaye anlatım teknikleri içinde oldukça önemli bir yenilik olarak kabul görmektedir.
→ Türk Edebiyatı’nda Oğuz Atay, bilinç akışı tekniğini Tutunamayanlar adlı romanında etkili bir şekilde kullanmıştır. Özellikle bir bölümde kahramanın düşünceleri sayıklamayı andırır şekilde yaklaşık 75 sayfa kadar bu teknikle ifade edilmiştir.
Bilinç Akışı Örneği
Gözlerden iyice uzaklaşmıştım. Yalnız yürümeyi ve saatlerce oturmayı seviyordum. Denizin üstünde martılar adeta yalnızlığıma ortak oluyordu. Arada bir de balık avlamak için suya akın ediyorlardı. Saatlerce oturdum. Her balık yem olduğunda martıların mutluluğuna ortak oldum. Deniz sakindi. Kayalara hafifçe bir dalga vuruyordu. Dalga sesi martılarla karıştı. Fark ettim ki hayatta farklı tonlar var. Belki de onları fark edebilmek gerekiyordu. Bugüne kadar nasıl kaçmıştım her şeyden. Mesela arkadaşlarıma güvenmedim hiçbir zaman. Sanki mutluluklarında ben yoktum. Belki çocukken böyle değildik. Daha saf bir bağlılık vardı aramızda. Ne güzel günlerdi; koşar ve mutluluğa kanat çırpardık. Şimdi martıların balık avlaması kadar basitti mutlu olmak.
Uyarı ⇒ Bilinç akışında düşünceler kahramanın ağzından anlatılması nedeniyle iç konuşmaya benzemektedir. Ancak iç konuşma tekniğinde ifade edilen duygu ve düşünceler daha düzenli ve mantıklıyken bilinç akışında ifade edilenlerde düzensizlik ve gramer hatalarıyla birlikte bir sayıklamaya benzer bir durum söz konusudur.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 11.Sınıf Ders Konuları
⇒ Anlatım Teknikleri
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat