10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı

“Yapısına göre cümleler” konusuna geçiş yapmadan önce birkaç konu hakkında bilgi vermemiz son derece yararlı olacaktır. Bir dilde yargı bildiren ifadelere cümle denir. Oluşturulan her cümle aslında yalnızca tek bir yargı bildirmektedir. Ancak bazı özel durumlarda cümleler (yan cümlecikler oluşturarak) birden fazla yargı bildirebilmektedir. Yani tek cümle olarak gördüğümüz bazı cümleler aslında birden fazla anlam barındırabilirler. Bu noktanın daha iyi ...

Bir cümlede yapılan işi, asıl yargıyı ve durumu üstüne kalan öge yüklemdir. Türkçenin dil bilgisi doğallığı çerçevesinde de yüklemlerin cümle sonunda olması gerekir. Her ne kadar Türkçenin doğallığı çerçevesinde yüklemlerin sonda olması alıştığımız bir durum olsa da bazen yüklemleri cümlenin başında ve ortasında da kullanabilmekteyiz. Yüklemleri cümlenin sonunda değilde başka bir yerinde kullanmak herhangi bir anlatım bozukluğuna yol açmamakla birlikte ...

Bir cümle oluşturulurken en önemli öge olarak karşımıza yüklem çıkmaktadır. Yüklemler kelime olarak isim ya da fiil olabilmektedir. İşte “yüklemine göre cümleler” konusunda dikkat etmemiz gereken nokta da yüklemin isim mi yoksa fiil mi olup olmadığına bakmaktır.  Yüklemin Türüne Göre Cümleler Türkçemizle kurduğumuz cümleler, yüklemlerinin türüne göre isim ve fiil olmak üzere iki başlıkta incelenmektedir. A) İsim Cümlesi İsim cümleleri, ...

Türk Edebiyat’ının roman türüyle tanışması Tanzimat Dönemi‘ne denk gelmekle birlikte roman türünün kusurlarından arınıp Batı tekniğine kavuşması ise ancak Servet-i Fünun’da mümkün olmuştur. “Milli Edebiyatı Dönemi“nde ise roman, geçmişten gelen birikimiyle ve dönemin sosyal koşulları sebebiyle çok farklı bir boyuta ulaşmıştır. 1911-1923 yılları arasına denk gelen “Milli Edebiyat Dönemi’nde Roman” sanatçıları, toplumun içinde bulunduğu duruma kayıtsız kalmamış, bu çalkantılı ve ...

Uzun bir geçmişi olan Türk Edebiyatı mesnevi, halk hikayesi gibi türlerle benzerlikler taşıdığı için aslında roman türüne yabancı değildi. Edebiyatımızın Batı’ya açıldığı ilk andan itibaren roman türüne karşı bir ilgi başlamış ve çeşitli çeviriler bu türün iyice tanınması sağlanmıştı. “Tanzimat Dönemi’nde Roman” başlıklı yazımızda edebiyatımızın roman türüyle tanışmasını ele almış ve bu dönemde ortaya konulan ürünlerin ilk olmaları nedeniyle kusurlu ...

Türkçe derslerinde tümceler “Cümle çeşitleri” başlığı altında özelliklerine göre farklı başlıklarda incelenmektedir. Bu başlıklardan biri olan “Anlamlarına göre cümleler“, yüklemlerin üzerlerine almış oldukları anlamlara göre sınıflandırılmaktadır. Örneğin bir cümle yüklemine göre olumlu olabilir, birine emredebilir, soru sorabilir ya da şart bildirebilir. Anlamlarına Göre Cümleler Olumlu Cümle Olumsuz Cümle Soru Cümlesi Emir Cümlesi Ünlem Cümlesi Şart Cümlesi İstek Cümlesi Gereklilik Cümlesi ...