Devrik Cümle (Nedir? Örnekleri, Ne Demek?)

Her dilin kendine özgü bir öge diziliş sistemi vardır. Bazı dillerde öge diziliş mantığına yüklem başta, bazılarında ortada ya da sonda olabilmektedir. Türkçemizin kendi doğal sisteminde yüklemlerin cümlenin sonunda kullanıldığını biliyoruz. Ancak bazı durumlarda tümcelerde yer alan yüklemlerin sonda değil de ortada ya da başta kullanıldığını da görebilmekteyiz. Bu durumu ve çeşitlerini “Yüklemin Yerine Göre Cümleler” konusunda ele almıştık. Bu yazımızda ise “Devrik Cümle Nedir?” sorusunun cevabını vereceğiz.

Devrik Cümle Nedir?

Türkçenin söz dizimindeki doğallığının dışında yüklemin cümle sonunda değil de başında ya da ortasında kullanıldığı cümlelere “Devrik Cümleler” denir. Günlük konuşmalarda, sunumlarda ve şiirlerde cümlelerin devrik olarak kullanıldığını sıklıkla görürüz. Buradaki amaç bu şekilde vurguyu arttırarak anlatımı daha da etkili kılabilmektedir.

• Yüksek sesle müzik dinlemek hoşuna gidiyordu. (Kurallı Cümle)
• Hoşuna gidiyordu yüksek sesle müzik dinlemek. (Devrik Cümle)

UYARI ⇒ Yüklemi cümlenin sonunda kullanmamak herhangi bir anlatım bozukluğuna yol açmamaktadır.

UYARI 2 ⇒ “Devrik cümleler“de yer alan ögeleri incelerken karışıklığı engellemek amacıyla cümleyi kurallı hale getirmeniz daha faydalı olacaktır.

UYARI 3 ⇒ Bu tür cümleler atasözleri ve deyimlerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

UYARI 4 ⇒ Cümle içerisinde vurgulanan sözcük yüklemin hemen önünde yer almaktadır. Bu nedenle devrik cümlelerde yüklemle birlikte vurgulanan kelime de değişmektedir.

Devrik Cümle Örnekleri

• Çok severim Türkçe derslerini ben.
• Hepimizin gelecekle ilgili güzel planları vardı ilkokulda.
• Bugünlerde dikkat et kendine.
• Kar nedeniyle okulların tatil edildiğini açıkladı Valilik.
• İnsanların hayran olduğu bir liderdir Atatürk.
• Dokunabilir misiniz gözyaşlarıma ellerinizle?
• Okula gitmiyordu hasta olduğundan beri.
• Çok uykusu vardı bugünlerde.
• Baş ağrısı çektim tüm gün.
• Önümüzdeki yıl turizm açısından rekor olacağını söyledi bakan.
• Tadına bakmak istemiyorum bu tatlının.
• Gelirsen gideceğiz piknik yapmaya.
• Bu havalarda açık renkli kıyafetler giyilmesini öneriyor televizyonlar.
• Hafta sonları erken kalkmaya alışmıştı babam.
• En çalışkanı Ahmet’ti sınıfımızın.
• Telefonla konuşarak sahilde durmadan yürüdü saatlerce.
• Çocuklar oyuna dalmış okulun bahçesinde.
• Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden.
• Yağmur yağıyordu sabahtan beri.
• Randevusunu onaylamadılar doktorun izinde olduğunu bahane ederek.
• Kötü bir hastalığın olsa ayakta duramazsın bu kadar.
• Dizinin arasındaki reklamlar oldukça uzundu bundan önce.
• Bir cümlede yapılan işi, eylemi ve durumu bildiren sözcüktür yüklem.
• Saklı bir köy var şehrin tam ortasında.

⇒ Yüklemin Yerine Göre Cümleler I Kurallı Cümle ⇐