Edebiyat, insan yaşamının merkezinde yer alan bir sanat olarak toplumun her alanında etkili olan ve etkilenen bir sanat dalıdır. Toplumun merkezinde olması nedeniyle toplum yaşamındaki her şey dolaylı yoldan edebiyatı etkiler ya da edebiyat toplum yaşamındaki her olguyu etkiler. Toplumu derinden etkileyen ve ona yön veren en güçlü olgulardan olan din, edebiyatı da etkiler ve ondan faydalanır. Bu anlamda edebiyat din ilişkisi sıkı bir bağ taşır diyebiliriz.
Edebiyat Din İlişkisi
Din, toplumların yönünü belirleyen ve onları şekillendiren en güçlü olgu olarak karşımıza çıkar. Dinin toplumu ve bireyi şekillendirmesi sonucundan bundan en güçlü şekilde etkilenen sanatların başında ise edebiyat gelmektedir. Toplumun içinde bulunduğu anlayış içerisinde şekillenen edebiyat, aynı zamanda dinin de yayılması ve etkin olmasında son derece önemlidir. Örneğin Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinden sonra yaşamlarımda çok keskin bir şekilde değişiklik meydana gelmiş ve bunun sonucunda edebiyat baştan başa değişim içine girmiştir. İslamiyet’i kabul etmemizden sonraki edebiyatımızı bu nedenle “İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı” olarak ayrı bir başlıkta inceleriz. Bu dönem edebiyatında dinin yeri fazlasıyla büyüktür.
Yukarıda da özetlediğimiz gibi din, edebiyatın şekillenmesinde güçlü bir olgu olarak karşımıza çıkar fakat aynı zamanda dinin de yayılmasında edebiyatın büyük bir rolü vardır. Örneğin İslamiyet’i kabul etmemizle birlikte hem dinin yayılması hem de sevilmesi adına din adamları edebiyattan yararlanmıştır. Ahmet Yesevi, dini yaymak ve sevdirmek için düşüncelerini hikmet adını verdiği şiirlerinde dile getirmiştir. Bu şiirler İslamiyet’in geniş çevrelere yayılması ve anlaşılmasında büyük bir paya sahiptir.
Edebiyat din ilişkisini özet olarak şu şekilde toparlayabiliriz:
→ Edebiyatın şekillenmesinde dinin büyük bir yeri vardır. Dini düşünceler üzerine şekillenen toplum edebiyatın da bu çerçevede ilerlemesini sağlar. Örneğin “Divan Edebiyatı”nın oluşumunda ve gelişiminde dinin büyük bir etkisi söz konusudur.
→ Dinin yayılmasında ve günümüze kadar ulaşmasında edebiyatın büyük bir rolü vardır. Dini düşünceler ve anlayışlar edebiyat sayesinde günümüze kadar gelmiş ve yaygınlaşmıştır. Örneğin Ahmet Yesevi’nin, Yunus Emre’nin ve Hacı Bektaşı Veli’nin eserlerinde dini konuları işlemeleri dinin yaygınlaşmasında ve benimsenmesinde büyük rol oynamıştır.
→ Sanatçılar dini konuları işleyerek edebiyatın konu anlamında zenginleşmesini sağlamıştır.
→ Din adamları yüzyıllarca edebiyatın büyüleyici gücünden yararlanarak halka hitap ederek onları etkilemiştir.
+ Özetleyecek olursak edebiyatı şekillendiren ve etkileyen din, aynı zamanda kendisini ifade ederken ve geniş coğrafyalara yayılırken edebiyatın büyüleyici gücünden yararlanır. Bu anlamda din edebiyat ilişkisi karşılıklıdır ve oldukça güçlüdür şeklinde bir özet yapmak mümkündür.
Edebiyat Din İlişkisi PDF + Video
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyatın din ile ilişkisi PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ Edebiyat-Tarih İlişkisi
⇒ 10.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat