Edebiyatın birçok bilim ve sanat dalıyla yakından ya da uzaktan ilişkisi vardır çünkü edebiyat aslında yaşamın kendisini ifade etmektedir. Yani insanın dolayısıyla toplumun olduğu her yerde edebiyatın izlerine rastlamak mümkündür. Edebiyatın ilişki kurduğu bilim dallarının başında da şüphesiz tarih gelmektedir. Edebiyat tarih ilişkisi, her açıdan değerlendirilebilecek kapsamlı bir durumu ifade eder. Bir dönemde meydana gelmiş olayları günümüze taşıyan tarih bilimidir fakat o olayların duygusal yönünü tamamlayan ise edebiyat sanatıdır.
Edebiyat – Tarih İlişkisi
Tarih bilimi, bir olayın sebeplerini ve sonuçlarını objektif olarak aktarırken edebiyat ise bu olayın toplum üzerindeki her türlü etkisini ve arka planda kalan her şeyi aktarır. Örneğin Kurtuluş Savaşı’nı bugüne taşıyan ve anlatan tarih bilimidir ancak bu mücadelenin toplumdaki etkisini, günlük yaşamdaki izlerini ve sonrasındaki toplum yapısını başta romanlar olmak üzere çeşitli eserlerle anlatan da edebiyattır. Kurtuluş Savaşı’nı her detayıyla kavramak için hem tarihi metinleri hem de o döneme ışık tutan edebi eserleri bir arada tutmak önemli olacaktır. Bu açıdan bakıldığında tarih ve edebiyat ilişkisi son derece güçlüdür.
Edebiyat tarih ilişkisini özet olarak şu şekilde toparlayabiliriz:
→ Her edebi eser yazıldığı dönemin izlerini taşır, dolayısıyla bir edebi eser zamanla dönemini yansıtan bir tarihi belge niteliği kazanır. Tarih, dönemin olaylarını bizlere aktarır ancak o olayın duygusal yönünü tamamlayan yani tarihin içini dolduran edebiyattır.
→ Edebi eser, yazıldığı dönemi yansıttığından bir eseri incelerken dönemin tarihi şartlarını bilmek gerekir.
Yukarıdaki iki madde edebiyat-tarih ilişkisini net bir şekilde ifade eder. Eser yazıldığı dönemi yansıttığından tarihi araştırmalara kaynaklık edebilir. Aynı şekilde bir eseri incelerken de tarih biliminden yararlanılır.
Örneğin “Göktürk Yazıtları”na bakarak biz o dönemin yaşam anlayışını, şartlarını, savaşlarını ve mücadelelerini de görmüş oluruz.
→ Geçmişten günümüze kadar yazılmış olan edebi eserleri ve edebi oluşumları “Edebiyat Tarihi” inceler. Edebiyat tarihçisi incelemesini yaparken metotlarını tarih biliminden almaktadır.
Örneğin bir edebiyat tarihçisi 200 yıl önce yazılmış bir romanı incelerken dönemi anlayabilmek adına dönem tarihini araştırır. Yazarın hayatını araştırırken yine tarihe başvurur. Romanın bağlı olduğu sanat akımını anlamak adına yine tarihe göz atılır. Bu da bize “edebiyat ile tarih ilişkisini” güçlü bir şekilde gösterir.
(Bu konuda daha fazla bilgi için Edebiyat tarihi yazımızı okuyabilirsiniz.)
Edebiyat Tarih İlişkisi PDF + Video
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyatın tarihle ilişkisi PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ Edebiyat-Din İlişkisi
⇒ 10.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat