Türkçe – Edebiyat Dersi TYT Türkçe ve AYT Edebiyat Kaynak Sitesi
Türkçemizde genellikle her cümlede yargı ya da durumu ifade bir yüklem kullanılmaktadır. Ancak bazı cümlelerde yüklem bulunmaz, cümlede kastedilen yargı ve durum okuyucunun yorumuna bırakılır. Bu durumda olan yani yüklemi söylenmemiş olan cümlelere “Eksiltili Cümle” denir.
⇒ İsim cümlesinde yüklem olarak kullanılan sözcüğün “Ek fiil” almaması durumunda bu cümle de eksiltili olarak kabul edilir. Bu tür cümleleri günlük konuşma dilinde sıklıkla kullandığımızı unutmayalım.
- O beklediğimden daha güzel. (di)
⇒ Karşılıklı konuşmaların yer aldığı cümleler genellikle -cevap cümlesi- eksiltili olur.
– Sınav yarın kaçta?
– Beşinci ders.
⇒ Atasözleri ve deyimler karşımızı sıklıkla “eksiltili cümle” olarak çıkar.
- Azdan az, çoktan çok…
- Kiminin parası, kiminin duası…
- Zifiri bir karanlık…
⇒ Bu tür cümlelerde anlam tam olarak tamamlanmadığından söz öbeğinin sonuna üç nokta konur.
- Sınavda birbirine bakan öğrenciler…
Eksiltili Cümle Örnekleri
- Herkeste bir korku, bir telaş…
- Önce ödevler, sonra dışarısı…
- Etrafı duvarlarla çevrili bahçenin ortasında 100 yıllık bir köşk…
- Bu sözlerinin ardından kısa süren bir sessizlik…
- Onun aklı bir karış havada…
- Hafif çişeleyen ve rüzgarlı bir ilkbahar günü…
- Kiminin parası, kiminin duası…
- Önümüzde göz alabildiğinde bir orman…
- Bir insanda bu kadar kusura rağmen bu özgüven…
- Eş anlamlı kelimeler; siyah, kırmızı, kuvvet, alaka…
- Sadece bir kere bile bizi sorsa…
- Bu aşkın hazin hikayesi…
- Gökyüzünde güneş, hafif esen rüzgar, kuşların neşeli cıvıltısı ve akarsuyun sessiz akışı…
- Sanırım siz geçen yıl kayıt oldunuz buraya, ben de öyle…
- Kalbimin en derin yerinde sen…
- Olanlardan sonra tek başına beş parasız…
- Bunca olaya rağmen hem suçlu hem güçlü…
- Bugünkü derste sıfatlar, zamirler….
- Herkesin kaçtığı bu iş onun için biçilmiş kaftan…
- Esen rüzgarın ağaç yapraklarından çıkardığı sesler…
- Bu projemizi tamamlamakta kimler bizlere yardımcı olacak?
– Ali, İlkay, Recep ve Kübra…
⇒ Kurallı Cümle I Devrik Cümle ⇐