Yiğitlik, kahramanlık, savaş gibi konuları destansı özellikler içinde okuyucuya aktararak coşku uyandırmayı amaçlayan şiir çeşidine “Epik şiir” denir. Bu tür şiirlerin içinde olağanüstü özellikler barınır.
Eski Yunan edebiyatında bu tür şiirlere “Epos” adı verilirken “Epik” sözcüğünün kökeni o kelimeye dayanmaktadır. Aynı zamanda “Epope” olarak adlandırılan “Destan” türü de epik bir anlatımla oluşturulmuş türlerdendir.
Epik şiirlerin konusu tarihten ya da millet tarihinde iz bırakmış bir olaydan alınmaktadır. Halkın arasında sözlü olarak aktarılan bu şiirlere zamanla olağanüstü özellikler de eklenir. Olağanüstü nitelikler taşıması epik şiirin en belirgin özelliklerinden biridir. Ancak olağanüstü özelliklerin barınması bu şiirlerin gerçeklikten uzak olduğunu göstermez.
Dünya edebiyatında epik şiirin en önemli temsilcisi Homeros’tur. Homeros’un yazmış olduğu destanlardaki epik şiirler hala tüm dünya tarafından ilgiyle okunmaktadır. Türk edebiyatında da epik şiirlerin zengin bir varlığından bahsedilebilir. Tarihimizde çok eskilere kadar giden destanlarımızda epik anlatımın özellikleri görülmektedir. Ayrıca Halk edebiyatında koçaklama, destan, varsağı; Divan edebiyatında kaside gibi şiirler epik anlatım tarzında oluşturulmuştur.
Epik Şiirin Özellikleri
- Kahramanlık, savaş ve yiğitlik gibi konulardan oluşmaktadır.
- Epik şiirde amaç okuyucuda coşku uyandırabilmektir.
- Olağanüstü özellikleri vardır.
- Konusunu tarihten ya da yaşanmış büyük bir savaş, göç ve doğal afet gibi olaylardan almaktadır.
- Destanlar da epik şiir türlerindendir.
- Uzun bir şekilde yazılırlar.
- Öyküleyici anlatım tarzında oluşturulurlar.
- Epik şiirin ilk örnekleri Homeros tarafından ‘İlyada ve Odise” adlı destanda verilmiştir.
Epik Şiir Örneği
Ateşi ve ihaneti gördük.
Düşman ordusu yine başladı yürümeğe.
Akhisar, Karacabey,
Bursa ve Bursa’nın doğusunda Aksu,
çarpışarak çekildik…
920’nin
29 Ağustos’u :
Uşak düştü.
Yaralı
ve dehşetli kızgın
fakat toprağımızdan emin,
Dumlupınar sırtlarındayız.
Nazilli düştü.
Ateşi ve ihaneti gördük.
Dayandık
dayanmaktayız.
1920 Şubat, Nisan, Mayıs,
Bolu, Düzce, Geyve, Adapazarı :
İçimizde Hilâfet Ordusu,
Anzavur isyanları.
Ve aynı sıradan,
3 Ekim Konya.
Sabah.
500 asker kaçağı ve yeşil bayrağıyla Delibaş
girdi şehre.
Alaeddin tepesinde üç gün üç gece hüküm sürdüler.
Ve Manavgat istikametlerinde kaçıp
ölümlerine giderken
terkilerinde kesilmiş kafalar götürdüler.
Nazım Hikmet RAN
Ayrıca Bkz -> ŞİİR TÜRLERİ