Fiil Kökü Nedir? Fiil Kökü Örnekleri

Varlıkların ve nesnelerin gerçekleştirmiş oldukları hareketleri ifade eden kelime köklerine “fiil kökü” denir. Yani bu kökler hareket, iş ve oluş bildirmekte ve dildeki anlamlı en küçük söz birimidir. Örneğin; “bil-, boz-, döv-, et-, unut-, ver-“ gibi fiil kökleri bir iş, oluş ve haraket ifade etmektedir.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi kökler bir dildeki anlam ifade edebilen en küçük söz yapısıdır. Dolayısıyla bir kelimeyi anlam ifade edebilen en küçük yapıya kadar bölebilmemiz mümkündür.

– Bakacaktınız ⇒ Bu kelimeyi şu şekilde “bak-acak-tı-nız” eklerine ayırabiliriz. Kelimeyi parçalarına ayırdığımızda ve ekleri attığımızda ortada kalan anlamlı en küçük söz yapısı “bak-” olacaktır. İşte anlamlı en küçük bu söz birimi kök olarak adlandırılır. Bu sözcük aynı zamanda “-mek, -mak” mastar ekini (bak-mak) alabildiğinden fiil köküdür.

– Seviyordum ⇒ Bu kelimeyi “sev-i-yor-du-m” şeklinde eklerine ayırabiliriz. Geriye kalan en küçük söz birimi olan “sev-” mastar ekini de (sev-mek) alabildiğinden fiil köktür.

NOT: Fiil kökü bulabilmek için kök halindeki sözcüklerin sonuna “-mek, -mak” mastar eklerini getirebilmemiz gerekmektedir. Eğer kökün sonuna “-mek, -mak” mastar eklerini getirdiğimizde anlamlılık devam ediyorsa fiil kök, eğer mastar eki sonrasında anlamda bozulma oluyorsa o kelime isim köküdür. Bu pratik yöntemimizin daha iyi anlaşılması için şu örneklere göz atalım:

• Sev -mek (Mastar eki getirildiğinde anlamlı bir kelime ortaya çıktığından “sev-” fiil köktür.)
• Göz -mek (Mastar eki getirildiğinde anlamsız bir kelime ortaya çıktığından “göz” isim köktür.)
• Gel -mek ⇒ F.K.
• Baş -mak ⇒ İ.K.
• Oku -mak ⇒ F.K.
• Taş -mak ⇒ İ.K.
• Bak -mak ⇒ F.K.
• Koş –mak ⇒ F.K.

Fiil Kökü Örnekleri

Yapılan araştırmalar sonucunda Türkiye Türkçesinde yaklaşık 360 kadar fiil kök tespit edilmiştir ki bu sayı dilin zenginliğini göstermektedir. Aşağıdaki tabloda Türkçede yer alan fiil kökü örneklerini topluca bulabilirsiniz:

*acı- *at- *ağla- *avut- *biç- *bil- *bin- *çıldır- *çık- *dal- *davran- *doy- *dök- *düş- *eğ- *ek- *er- *eş- *geç- *giy- *göster- *gül- *kaç- *kaşı- *kal- *kan- *kap- *kay- *kov- *küs- *kus- *ol- *oku- *otur- *öl- *öp- *öt- *piş- *saç- *sakın- *sakla- *san- *sar- *sat- *sek- *soy- *sık- *sök- *sön- *söv- *sun- *sol- *sus- *süz- *şaş- *tart- *tat- *tut- *tüken- *tüy- *uç- *uyu- *ürk- *üz- *ver- *yak- *yalvar- *yan- *yar- *yet- *yırt- *yol- *yor- * yut- *yüz-

⇒ Kök Nedir? I İsim Kökü ⇐