Türk edebiyatına geniş bir çerçevede baktığımızda iki farklı tiyatro geleneğini içerdiğini görmekteyiz. Birbirinden farklı gelişim evreleri olan bu tiyatroları “Geleneksel Tiyatro ile Modern Tiyatro Arasındaki Farkları” şeklinde bilmek önemli olduğundan bu yazımızda bu iki tiyatro anlayışının farklarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
Geleneksel Türk Tiyatrosu
Modern tiyatrodan önce kültürümüzde yer alan Karagöz, orta oyunu, meddah, köy seyirlik gibi göstermelik türler “Geleneksel Türk Tiyatrosu” olarak isimlendirilir. Bu türlerin klasik tiyatrodan belirgin farkları bulunur. Geleneksel tiyatrolara baktığımızda yazılı bir metnin olmadığını görürüz. Yani geleneksel tiyatro doğaçlamaya dayanır. Yine aynı şekilde geleneksel tiyatronun güldürüye dayandığını söyleyebiliriz. Bu güldürü de daha çok yanlış anlamalara ve taklitlere dayalıdır.
Geleneksel Türk tiyatrosunun temelinde Türklere ait kültürel özellikleri görürüz. Geleneksel Türk tiyatroları İslamiyet öncesi döneme yani Orta Asya Türk kültürüne dayanır. Bu nedenle bu tiyatrolarda İslamiyet öncesindeki Türkler hakkında birtakım bilgi sahibi oluruz. Bu tiyatronun çeşitleri şunlardır:
Modern Türk Tiyatrosu
Modern tiyatro Türk edebiyatı ise Tanzimat dönemi ile başlar. Tanzimat dönemi Türk edebiyatında çoğu alanda yenilikler görürüz ki bunlardan biri de tiyatroda yapılan yeniliklerdir. Modern Türk tiyatrosu Şinasi’nin yazdığı Şair Evlenmesi ile başlar. Sahnelenen ilk tiyatro olarak da karşımıza Namık Kemal’in Vatan Yahut Silistre’si çıkar. Yine bu dönemde Ahmet Vefik Paşa Bursa’da ilk devlet tiyatrosunu açar. Tiyatro binalarının açılmasıyla tiyatro alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Abdülhak Hamit Tarhan da yazdığı manzum eserlerle bu dönemde tiyatro alanında dikkat çeken sanatçılardan biridir.
Modern tiyatro geleneksel alışkanlıkların dışına çıkaran Batı kültüründe yer alan tiyatro anlayışını benimsemiştir. Batı edebiyatlarından yapılan çeviriler sayesinde Türk edebiyatıyla tanışmıştır.
Geleneksel Tiyatro ile Modern Tiyatronun Farkları
1. Modern tiyatroyu geleneksel tiyatrodan ayıran en önemli özelliklerden biri modern tiyatroda sahnenin ve bir dekorun olmasıdır. Ancak geleneksel tiyatroda sahne ve dekor yok denecek kadar azdır.
2. Bir diğer fark ise modern tiyatronun yazılı metinlere dayanıyor olmasıdır. Ancak karagöz, orta oyunu, meddah gibi geleneksel tiyatrolarda oyunlar yazılı metne bağlı olarak oynamaz. Geleneksel Türk tiyatrosunda doğaçlama vardır.
3. Geleneksel tiyatroda Karagöz, Hacivat, Kavuklu, Pişekar gibi belirli tipler vardır ve her oyun o tipler etrafında döner. Ancak modern tiyatroda ise çeşitli tipler ve karakterler vardır. Bu bakımdan modern tiyatro çok daha zengindir.
4.Geleneksel tiyatro güldürüye dayanır. Bu güldürünün en önemli kaynaklarından biri de taklitlerdir. Güldürülerin dışında neredeyse oynanan oyun yoktur. Modern tiyatroda ise taklitler bu kadar yoğun değildir. Her konuda tiyatro oynanabilir.
5.Geleneksel tiyatro halkın etrafında şekillenirken modern tiyatro ise aydın bir çevre etrafında şekillenmiştir. Bu da iki tiyatro arasındaki belirgin farklardan biridir.
6. Geleneksel tiyatro amatör olarak yapılır. Ancak modern tiyatro oyuncularının bu işi profesyonel yaptıklarını söyleyebiliriz.
8. Modern tiyatroların hazırlık aşamaları, provaları daha profesyonel bir çalışma gerektirir. Ancak gelenekselde oyun doğaçlama oynandığından herhangi bir provaya ihtiyaç duyulmaz.
Geleneksel ve Modern Tiyatro Farkları PDF + Video
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Geleneksel Tiyatro ile Modern Tiyatro Farkları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat Notları PDF