Türkçe – Edebiyat Dersi TYT Türkçe ve AYT Edebiyat Kaynak Sitesi
Güzelleme koşmanın aşk, sevgi, güzellik, tabiat yani lirik konulu şiir türüdür. Konularına göre koşmalar içinde en çok kullanılan ve sevileni güzellemedir. Güzellemede sevilen bir kişi, bir doğal güzellik övülerek anlatılır.
Güzellemenin Özellikleri
Sevgiliye yazılan güzellemelerde sevgiliye olan duygu, his ve düşünceler abartılı olarak benzetmelerle dile getirilir.
Güzellemelerde en önemli husus adından da anlaşılacağı gibi güzellik kavramıdır.
Konusu itibariyle benzer içeriğe sahip başka şiirler için de güzelleme ismi kullanılabilmektedir.
Güzellemelerin konusu itibariyle divan edebiyatındaki karşılığı olarak gazel gösterilebilir. İki şiir türünde de hisler, sevinçler, heyecanlar ve güzellik kavramları ön plandadır.
Güzellemelerin en başarılı örneklerini ise Karacaoğlan ile Ruhsati vermiştir. Özellikle Karacaoğlan güzelleme denildiğinde akla gelen ilk isimdir.
Güzelleme Örneği
Kömür gözlüm ne salının karşımda,
Gündüz hayalimde, gece düşümde.
Bir güzelin sevdası var başımda,
Yar sevdası çetin olur yaradan.
Karacaoğlan
Güzelleme şiiri Anadolu halkı arasında sevilen şiir türlerinden biri olmuştur. Nitekim “Güzelleme yapmak” halk arasında kullanılır hale gelmiştir. Aynı zamanda Türk edebiyatının popüler şairleri arasında yer almayı başarmış Cemal Süreya da halk şiirindeki güzelleme türünden etkilenerek sevgilisine yazdığı bir şiirine “Güzelleme” adını vermiştir.