Türkçe – Edebiyat Dersi TYT Türkçe ve AYT Edebiyat Kaynak Sitesi
Ortaya konulan düşüncenin, tezin ya da durumun okura ikna edilmesi üzerine kurulan anlatım türüdür. Okurun ikna edilmesi yani bir düşüncenin kanıtlanması sırasında inandırıcı belgelerin nesnel, tutarlı ve etkili bir şekilde ortaya konulması şarttır.
Kanıtlayıcı anlatım, karşıt görüşün çürütüldüğü ve yazarın kendi tezinin okuyucuya kabul ettirilmeye çalışıldığı tartışmacı anlatım içerisinde büyük bir alan kapsar.
Kanıtlayıcı Anlatımın Özellikleri
1. İspatlama üzerine oluşturulan bir anlatım türüdür.
2. Dili göndergesel ve alıcıyı harekete geçirme işlevlerinde kullanır.
3. Okuyucuyu ya da dinleyiciyi ikna etmek asıl amaçtır.
4. Ele alınan düşüncenin kanıtlanması sırasında tanımla, açıklama, örnekleme gibi anlatım türlerinden yararlanılır.
5. Dili sade ve anlaşılır olmak zorundadır. Anlatılmak istenenler en basit şekilde aktarılır.
6. Aynı düşünce etrafında anlatım şekillendiğinden belli kelimeler ya da cümleler sık sık tekrar edilir.
7. Bu özelliklere sahip anlatımda okuyucunun ya da dinleyicinin bilgi ve kültür seviyesi son derece önemlidir. Yazar kitleye göre bir anlatım tarzı belirler.
8. Okuyucu düşünmeye sevk edilerek istenen düşünceye ulaşması amaçlanır.
Kanıtlayıcı Anlatımın Kullanıldığı Metin Türleri
Kanıtlayıcı anlatımın kullanım alanı oldukça geniştir. Ancak en çok kullanıldığı metin türleri şunlardır:
Ayrıca Bkz – > Anlatım Türleri