Kurallı Cümle Nedir? (Kurallı Cümle Örnekleri)

Her dilin kendine has dil bilgisi özelliğine göre yüklemler cümlenin sonunda, ortasında ya da başında kullanılabilmektedir. Türkçenin kendi doğal çerçevesinde yüklem cümlenin sonunda bulunsa da bazı durumlarda yüklemler cümlenin ortasında ya da az da olsa başında kullanılabilmektedir ve durum herhangi bir anlatım bozukluğuna yol açmamaktadır. Peki “Kurallı cümle nedir?” sorusunun cevabını verelim.

Kurallı Cümle Nedir?

Cümlenin ögelerinden olan yüklemin Türkçenin dil bilgisi kurallarına göre tümcenin sonunda yer aldığı cümlelere “Kurallı Cümleler” ya da “Düz Cümle” denir. Türkçede kurallara uygun olarak bir cümlenin ögeleri genellikle şu şekilde sıralanmaktadır: “Özne+nesne/tümleç+yüklem“

⇒ Bir cümlenin kurallı olup olmadığını anlamanın en basit yolu yüklemini tespit edip cümlenin sonunda bulunduğunu kontrol etmektir.

• Rüzgarın şiddetini artırmasıyla tüm ekinler zarar gördü. (Yüklem sonda yer aldığından kurallı cümle örneğidir.)
• Rüzgarın şiddetini artırmasıyla zarar gördü tüm ekinler. (Yüklem tümcenin ortasında yer aldığından devrik cümledir.)

Kurallı Cümle Örnekleri

• Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve sevgiyle anıyoruz.
• Son zamanlarda sinemada seyrettiğim en iyi filmdi.
• Yolda dalgın bir halde yürüyen çocuklar otobüsü kaçırdı.
• Babamla market alışverişine çıktık.
• Buraya geldiğimde köydeki anılarım aklıma geliyor.
• İleride tüm ülkede tanınan bir şair olmayı hedefliyordu.
• Caddenin sonunda yol çalışması nedeniyle araç geçişine izin verilmiyor.
• Yeni arabamızın bu hafta sonunda teslim edilmesini bekliyoruz.
• Fenerbahçe’nin yeni transferi dün akşam İstanbul’a geldi.
• O kadar çok yemek yedi ki sonunda hastaneye kaldırıldı.
• Son kitabı en çok satanlar listesinin başına oturdu.
• Arkadaşımın işaret koyduğu tüm konulardan sınavda soru çıkmıştı.
• Eskiden buralarda her yer yeşillikti.
• Günümüze gelene kadar telefon teknolojisinde önemli gelişmeler yaşandı.
• Sabahlara kadar sınavlara çalışıyor, istediği bölüme gidebilmek için gecesini gündüzüne katıyordu.
• Hastanın kalp atışlarını kontrol ettiniz mi?
• Trafikte geçirdiğimiz zaman dünya ortalamasının üstünde çıktı.
• Akşamları esen serin rüzgarın karşısında balkonda çay içerdik.
• Yarın erkenden bu işleri tamamlamız gerekiyor.
• Çocukların gürültüsü komşuları rahatsız etmeye başlamıştı.
• Sizleri ilgilendirmeyen konularda alakadar olmanızı doğru bulmuyorum.
• Bu yıl ihracatta hedeflediğimiz rakamlara ulaşacağımız şimdiden garantilendi.
• Geçmişte yaşananları bir kenara bırakıp yeni bir sayfa açmalıyız.

⇒ Yüklemin Yerine Göre Cümleler I Devrik Cümle  ⇐