Memurlara Ek Derecenin Verilmesinin Önemi

 2.2.2005 günlü, 5289 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerine Bir Derece Verilmesi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde yer alan 15.01.2005’ten önce atananlara 1 derece verilmesi ile yıllarca süren bir eşitsizlik ortaya çıkmıştı. 2005 yılından sonra atananların bu haktan yararlanmaması sonucunda sendikaların mücadelesi de başlamış oldu. Ancak aradan geçen 10 yılda derece artışıyla ilgili birçok haber ve açıklama yapılmasına, memurların bu konuda ümitlenmesine rağmen herhangi başarı sağlanamadı. Çoğu memur arkadaşımız da bu konunun önemini pek kavrayamamakta ve ek derece verilmesi hususunu dikkate değer görmemekteydi. Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun seçim öncesinde gündeme getirmesiyle kamuoyu 1 derece meselesini tekrar gündemine aldı. 2016-2017 yıllarını kapsayan toplu sözleşmede de 2005’ten sonra göreve başlayanlara ek 1 derece verilmesiyle sendikaların yıllarca süren mücadelesi başarıyla sonuçlanmış oldu. 23 Ağustos 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Toplu Sözleşme Mutabakatında yer alan ek derece verilmesiyle ilgili madde:
“Madde 28- (1) 457 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek geçici madde, 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa eklenen mülga ek geçici madde ve 459 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa eklenen ek geçici madde hükümleri; anılan ek geçici maddeler kapsamında belirtilen (sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar dahil) ve bu ek geçici maddeler ile 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmamış olanlardan 15/1/2016 tarihinde görevde bulunanlar (aylıksız izinde bulunanlar dahil) ile bunlardan anılan tarihten önce emekli, adi malüllük, vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylığı alanlar hakkında da uygulanır.” Bu maddeye istinaden 15/01/2016 tarihinde memur olarak görevine devam eden ve 02/02/2005 tarihindeki kanunla derece ilerlemesi almayan memurlara ek derece verilecek.

 Ek 1 derecenin verilmemesiyle memurlar bugüne kadar ne kaybetti ve 1 ek dereceyle memurların ne gibi kazanımları olacak?

Öncelikle ek dereceyle memurlar +3 yıl daha çalışmış gibi özlük haklara sahip olacak. Yani memurların özlük hakları olarak, atanma tarihleri 3 yıl geriye çekilmiş gibi düşünebiliriz bunu. Böylelikle memurlar 3 yılda ancak elde edebilecekleri maaş farkını bu dereceyle elde etmiş olacaklar. Bu konuda yeni atanmış memurlar biraz daha şanslı olacaklar. Çünkü derece geçişlerinde maaş farkı 25 TL gibi rakamlara çıkabiliyor. Bu hesapla örneğin 2006’da atanan bir memur her ay bu maaş farkını kaybetmek zorunda kaldı. Ancak yakın zamanlarda atanan memurlar derece ilerlemesi ile maaş kayıplarından etkilenmemiş olacaklar. Memurluğa yeni başlayanlardan lisans mezunu olanların derece/kademeleri 9/3 şeklindedir. Ek derecenin verilmesiyle 15/01/2016 tarihinden önce atanmış memurlar 9/3 yerine 8/3 derece/kademeden görevlerine başlamış kabul edilecekler. Aynı şekilde derece/kademesi 8/1 şeklinde olan bir memur ek dereceyle 7/1 olacak. Böylelikle 7/1 derece/kademe maaş farkını 3 yıl önceden almış olacak. Ayrıca ek derecenin verilmesiyle birlikte yeşil pasaport alma süresi de 3 yıl erkene alınmış olacak. Kadro derecesi 1, 2 ve 3 olan memurlar yeşil pasaport almaya hak kazanıyorlar. Örneğin 6/1 derece/kademede olan bir memurun yeşil pasaport alabilmesi için en az 7 yıl beklemesi gerekiyor. Eğer bu memur ek dereceden yararlanırsa yeşil pasaport için bekleme süresi 7 yıldan 4 yıla düşmüş olacak. Yeşil pasaport bekleyen memurların 3 yıl kazanması son derece değerlidir.

        Ek derecenin verilmesi fiilen ne zaman uygulanılacak?

Resmi Gazete’de yayımlanan Toplu Sözleşmeler Mutabakatına göre 15 Ocak 2016 tarihinde memurlara ek 1 derece verilecektir.