Metin, dil aracılığıyla bir araya getirilmiş anlamlı kelimeler ya da cümleler topluluğu olarak ifade edilebilir. İnsanın kendini ifade etme gücünün gelişmesi, edebiyat ve bilim alanlarında görülen ilerlemeler sonrasında farklı alanlarda yazılan metinlerle birlikte “Metinlerin Sınıflandırılması” ihtiyacı doğmuştur.
Edebiyat alanında yazılan eserler; biçimlerine, gerçeklikle olan ilişkilerine, konularına ve teknik özelliklerine göre türlere ayrılarak sınıflandırılmıştır. Yapılan sınıflandırmalarla birlikte bu metin türlerinin daha rahat anlaşılması sağlanmakla birlikte birbirlerinden ayrılması kolaylaşmıştır.
Metinlerin Sınıflandırılması Tablosu
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi her metnin yazılış amacı, gerçekliği ele alış biçimi ve konuları birbirinden farklı olmaktadır. Bazı metinler bilgi vermeyi ve öğretmeyi amaçlarken bazı metinler ise insanların duygularına dokunabilmeyi amaçlar. Metin türleri çeşitli özellikleri baz alınarak şu şekilde sınıflandırılabilir:
Sanat Metinleri 1. Coşku ve heyecan dile getiren metinler (şiir) 2. Olay çevresinde gelişen metinler Öğretici Metinler 1. Kişisel hayatı konu alan metinler 2. Gazete çevresinde gelişen metinler 3. Felsefi metinler 4. Tarihî metinler 5. Bilimsel metinler
Edebî Metinler ile Öğretici Metinlerin Karşılaştırılması
Önceden metinler sadece nazım ya da nesir olup olmadıklarına göre sınıflandırılıyordu. Ancak daha sonra metinlerin sınıflandırılması daha kapsayıcı bir şekilde metnin yazılış amacı, hedef kitlesi, anlatım tarzı, gerçeği ele alışı gibi birçok etken ölçüt olarak belirlenmiştir.
Metinlere ait sınıflandırılma yapılırken ele alınan ölçütler ve metin türleri arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir:
| Edebî Metinler – Öğretici Metinler | ||
| Edebi Metinler | Ölçütler | Öğretici Metinler |
| Kurgusal gerçeklik vardır | Gerçeklik | Gerçekler vardır. |
| Estetik zevk vermek. | Amaç | Bilgi vermek, öğretmek. |
| Anlatım süslüdür. | Üslup | Resmi bir üslup vardır. |
| Anlatım özneldir. | Anlatım | Anlatım nesneldir. |
| Yan ve mecaz anlamlıdır. | Anlam | Gerçek anlamlıdır. |
Metin Türleri
Sanatsal Metinler
Göstermeye bağlı metinler
- Modern Tiyatro
Trajedi
Komedya
Dram - Geleneksel Türk Tiyatrosu
Karagöz
Orta Oyunu
Meddah
Köy Seyirlik Oyunu
Anlatmaya bağlı metinler
- Roman
- Hikaye
- Masal
- Fabl
- Destan
- Halk Hikayesi
- Manzum Hikaye
Öğretici Metinler
Kişisel hayatı konu alan metinler
- Mektup
- Günlük
- Anı
- Biyografi
- Otobiyografi
- Gezi yazısı
Gazete çevresinde gelişen metinler
- Eleştiri
- Makale
- Deneme
- Fıkra
- Haber Metni
- Sohbet
Sözlü Anlatım Türleri
- Söylev (Nutuk / Hitabet)
- Panel
- Konferans
- Sempozyum (Bilgi Şöleni)
- Açık Oturum
- Forum
- Münazara
- Sunum
- Tartışma
Metinlerin Sınıflandırılması PDF + Video
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Metinlerin Sınıflandırılması Tablosu PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 9.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat Notları PDF