Türk Edebiyat’ının roman türüyle tanışması Tanzimat Dönemi‘ne denk gelmekle birlikte roman türünün kusurlarından arınıp Batı tekniğine kavuşması ise ancak Servet-i Fünun’da mümkün olmuştur. “Milli Edebiyatı Dönemi“nde ise roman, geçmişten gelen birikimiyle ve dönemin sosyal koşulları sebebiyle çok farklı bir boyuta ulaşmıştır. 1911-1923 yılları arasına denk gelen “Milli Edebiyat Dönemi’nde Roman” sanatçıları, toplumun içinde bulunduğu duruma kayıtsız kalmamış, bu çalkantılı ve sıkıntılı günleri gerçekçi ve halkın anlayabileceği bir dille eserlerinde anlatmaya çalışmışlardır.
Bu dönem romanlarında tema, ağırlıklı bir şekilde “Milli Mücadele” olmuştur. Türk halkının içinde bulunduğu zor şartlar altında destansı var olma mücadelesi sanatçılar tarafından ele alınan en önemli tema olmuştur. Sanatçıların toplumun bir aynası işlevinde içinde bulunulan durum ve destansı zaferi coşkuyla ele almışladır. Yine bu dönem romanlarında -Türkçülük akımının etkisiyle- halkın konuşma dili tercih edilmiştir. Bu nedenle sanatın halka ulaşmasının önündeki engeller kalkmıştır.
Milli Edebiyat Dönemi Roman Özellikleri
- Temalar toplumsal konulardan, sorunlardan ve tarihten oluşmaktadır. Bireysel konulardan çok toplumsal meselelere ağırlık verilmiş; vatan, bağımsızlık, hürriyet, milliyetçilik gibi konular sıklıkla işlenmiştir.
- Daha önceki dönemlerde ağırlıklı bir şekilde mekan olarak ele alınan İstanbul’un dışına çıkılmış, tüm gerçekliğiyle Anadolu mekan olarak tercih edilmiştir.
- Belli bir kesimde sıkışmış olan kişilerin aksine toplumun bizzat içinde yaşayan, toplumsal sorunları yakından hisseden kişiler roman kahramanı olarak ön plana çıkmıştır.
- Realizm ve natüralizm akımlarının etkisiyle sanatçılar, Anadolu’da gözlemlendikleri yerleri gerçekçi betimlemelerle okuyucuya hissettirmeye çalışmalardır. Hem bu akımların etkisi hem de toplumsal fayda gereği güçlü bir gözlem dikkat çeker.
- Milliyetçilik akımının etkisiyle dilde sadeleşme yönünde önemli aşamaların kat edildiği bu dönemde romanların dili günlük konuşma diline yakındır.
- Bu dönemde Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay ve Reşat Nuri Güntekin önemli eserleriyle dikkat çeker.
Milli Edebiyat Dönemi Romanı Yapı Özellikleri
Milli Edebiyat’ta ortaya konulmuş olan romanların geçmişteki eserlere kıyasla yapısal özelliklerinde önemli değişiklikler bulunmaktadır. Bu dönemde ortaya konulmuş olan romanların yapısal özellikleri şu şekildedir:
Olay:
Bu dönem aynı zamanda memleket edebiyatı olarak adlandırılır. Yani ortaya konulan romanlarda diğer türlerde olduğu gibi toplumsal sorunlar ön planda tutulmuştur. Toplumsal sorunlar, milli mücadele, bağımsızlık ve Anadolu başlıca konulardan olmuştur.
Kişiler:
Bundan önceki dönemlerde verilmiş olan eserlerdeki kahramanlar dar çevrelerden seçilmiş ve halka uzak kişilerden seçilmiştir. Ancak memleketteki sorunlara ve Anadolu’ya karşı ilgisiz kalmayan Milli Edebiyat sanatçıları, bizzat halkın içinde yaşayan ve memleketteki sorunların merkezindeki kişileri tercih etmişlerdir.
Mekan:
Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemlerinde verilen eserlerde mekan olarak istisnasız İstanbul seçilmiştir. Henüz bu dönemlerde edebiyatımızın Anadolu’ya açılmamış olmasından kaynaklı İstanbul dışındaki memleket yok sayılmıştır. Ancak Milli Edebiyat’ta sanatçılar bizzat Anadolu’ya yönelmiş; Anadolu’daki kasabalar, köyler ve en ücra köşeler edebiyatımıza dahil olmuştur.
Zaman:
Bu dönem Anadolu halkının en ağır sıkıntıları yaşamasıyla ve yokluk içerisinde bağımsızlık mücadelesini vermesiyle geçmiştir. Bu nedenle yaşanılan zaman ve sıkıntılar dile getirilmekle birlikte tarihe bir yöneliş de söz konusudur.
Milli Edebiyat Dönemi Romanları
Bu dönemde özellikle memleket edebiyatı anlayışıyla önemli eserler vermiş olan sanatçılarımız ve eserleri şu şekildedir:
Halide Edip Adıvar
- Ateşten Gömlek
- Sinekli Bakkal
- Vurun Kahpeye
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Kiralık Konak
- Nur Baba
- Sodom ve Gomore
- Hüküm Gecesi
Reşat Nuri Güntekin
- Çalıkuşu
- Yaprak Dökümü
- Yeşil Gece
- Gizli El
- Damga
Milli Edebiyat Dönemi Romanlarının Dil ve Anlatım Özellikleri
Tanzimat’ın ilk döneminde sanatçıların halka ulaşma isteği dilde sadeleşme hareketini kısmen başlatmış olur. Ancak Tanzimat 2. dönemi ile birlikte sadeleşme hareketi bir kenara itilmiş, ağır ve süslü bir dil kullanılmaya başlanmıştır. 1911 yılında Yeni Lisan hareketiyle birlikte dilde sadeleşme hareketi bu sefer güçlü şekilde ilerleme sağlamıştır. Bu dönemde yer alan bu anlayış doğrultusunda özellikle sanatçıların halka ulaşma gayeleri roman dilinin günlük konuşma seviyesine ulaşmasını sağlamıştır.
Milli Edebiyat Dönemi’nde Roman PDF + Video
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Milli Edebiyat Romanı PDF Çalışma Kağıdı” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 10.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat