Cümleler oluşturulurken söylenmek ve belirtilmek istenen temel bir yargı, düşünce ön plana çıkarılır ancak her cümle temel düşüncenin yanında saklı bazı anlamlar da barındırır. Cümlede asıl söylenmek istenen yargının dışında cümlenin genel anlamından çıkarılabilecek saklı kalmış düşüncelere “Örtülü Anlam” denir.
Örneğin “Bu sene de tatile gitmedik.” cümlesini ele alalım. Bu cümledeki temel yargı bu sene tatile gidilememiş olsa da biz cümlenin genelinden geçtiğimiz yıllarda da tatile gidilmediğini anlayabiliyoruz. “Geçtiğimiz yıllarda da tatile gidilememe” durumu burada örtülü anlamı oluşturmaktadır.
Bir cümlede örtülü anlam üç şekilde oluşturulmaktadır:
1) “de” bağlacı yardımıyla:
- Kenan da yıl sonunda takdir almıştı. (Diğerlerinin de takdir aldığını anlıyoruz.)
- Babam da gitmeme izin vermemişti. (İzin vermeyenin sadece baba değil, başkalarının da olduğunu anlıyoruz.)
- Fenerbahçe de yeni transferini açıkladı. (Öncesinde diğer kulüp ya da kulüplerin transfer açıklaması yaptığını anlıyoruz.)
2) Karşılaştırma (Kıyaslama) yapılarak:
- Bu oda daha sıcakmış. (Diğer odaların burası kadar sıcak olmadığını anlayabiliyoruz.)
- İstanbul’un en güzel manzarası buradaydı. (Diğer yerlerin manzarasının burası kadar beğenilmediğini anlıyoruz.)
- Ahmet sınıfın en çalışkan öğrencisiydi. (Çalışkanlık anlamında sınıf arkadaşlarının Ahmet kadar başarılı olmadığını anlıyoruz.)
3) Aşamalı durumlar yoluyla:
- Okulda disiplin olayları artmaya başladı. (Önceden bu kadar disiplin olayının olmadığını anlıyoruz.)
- Akşama doğru yağmur şiddetini artırmaya başladı.
- Gün geçtikçe hayat pahalılığı da artıyordu.
Örtülü anlam “Cümlede/Paragrafta Anlam” başlıklarının temel düzeyindeki konusunu oluşturmaktadır. Bu nedenle Türkiye genelinde yapılan seçme sınavlarında başarıya ulaşmak için bu konunun en doğru ve iyi bir şekilde anlaşılması gerekmektedir. Örtülü anlam konusunun daha da pekiştirilmesi için aşağıdaki “Örtülü anlam cümle örnekleri”nin ayrıntılı bir şekilde incelenmesini tavsiye ediyoruz.
Örtülü Anlam Örnekleri
⇒ Yaz lastiği olan araçlar artık trafiğe çıkamayacak.
(İki farklı örtük anlam vardır: 1) Yaz lastiği olanlar şimdiye kadar trafiğe çıkıyordu. 2) Artık sadece kış lastiği olanlar trafiğe çıkabilecek.)
⇒ Tatil eskisi gibi zevk vermiyordu artık.
(Eskiden tatillerin daha güzel ve eğlenceli olduğunu anlıyoruz.)
⇒ Eskiden bayramlarda kapıları çalar ve şeker toplardık.
(Günümüzde bayramlarda şeker toplanmadığını anlıyoruz.)
⇒ Annem sigara içmeyi bıraktı.
(Önceden sigara içtiği anlamı da çıkarılabilir.)
⇒ Benim de buna canım sıkıldı.
(Bu cümleden başkalarının da bu olaya canının sıkıldığını anlayabiliyoruz.)
⇒ Ünlü yazar da bu kanunu desteklediğini açıkladı.
(Başkalarının da bu kanunu desteklediklerini örtülü bir şekilde anlayabiliyoruz.)
⇒ Eskisinden daha küçük bir eve taşındı.
(Eski evinin büyük olduğunu anlıyoruz.)
⇒ Onun da hayali bir gün yönetmen koltuğuna oturabilmek.
(Başkalarının da hayalinin yönetmen olduğunu anlıyoruz.)
⇒ Okulun en başarılı sınıfı da yarışmaya katılmıştı.
⇒ Sıfatları bulmak daha basit.
(Demek ki zamirleri, zarfları bulmak daha zor anlamı çıkıyor.)
⇒ Bugün de morali bozuk bir şekilde odasına çekildi.
⇒ Güzel günler görmek amaçlayanlar daha çok çalışmalıdır.
(Güzel günleri beklemeyenler çalışmayabilir.)
⇒ Bu dersten de en yüksek notu o almıştı.
⇒ Yan anlamı da defterine yazmalısın.
(Yan anlam dışında yazılması gerekenler var anlamı da çıkıyor.)
⇒ Bu kitabı diğerlerinden daha çok sevdim.
⇒ Eski aşçımız da güzel yemekler yapardı.
[ Amaç-Sonuç ⇔ Neden-Sonuç ⇔ Koşul-Sonuç ⇔ Youtube Video ]
Yorumları Gör (3)
Zorladı ama bu site sayesinde daha iyi anladım.
çok iyi
sagolun cok iyi anladım