Bir ismin önüne gelerek onları çeşitli açılardan niteleyen ve belirten sözcüklere sıfat diyoruz. Sıfatları oluşturan sözcüklerin bu özelliği kazanması için önüne geldikleri isimlerle birlikte oluşturmuş oldukları en az iki sözcükten oluşan söz öbeklerine ise “Sıfat Tamlamaları” denir. Tanımdan da anlaşılacağı gibi sıfatların olduğu her yerde mutlaka bir “Sıfat tamlaması” vardır.
- Geniş sınıf
- Kırmızı pantolon
- Şu ağaç
- Beş elma
- Tüm insanlar
- Hangi elbise?
- Patlamış mısır
Sıfat Tamlaması Nedir?
⇒ Sıfat tamlaması için mutlaka bir isim ve onu niteleyen-belirten bir sıfatın olması şarttır. Yani isim ya da sıfatlardan birinin olmaması durumunda tamlamanın varlığı mümkün olmamaktadır. Cümle içinde herhangi bir isme “Nasıl, hangi, kaç, kaçıncı, kaçar” sorusunu sorup cevap alabiliyorsak orada bir sıfattan dolayısıyla da sıfat tamlamasının varlığından bahsedebiliriz.
- Gençken kötü bir hastalık atlatmıştı. (Nasıl bir hastalık? = kötü)
- Ünlü iş adamı kırkıncı doğumgününü fabrikasında işçileriyle kutladı. (Kaçıncı doğumgününü? = kırkıncı)
⇒ Bu tamlamada ilk sözcük olan sıfat tamlayan, ikinci sözcüğü oluşturan isim ise tamlanan olmaktadır.
- Tamlayan + Tamlanan
- Yeşil + kazak
- Hızlı + araba
- Birkaç + adım
Sıfat Tamlaması Örnekleri
Niteleme Sıfatıyla Oluşanlar
- Yağmurlu havada tüm neşesi kayboluyordu.
- Son günlerde yavaş internetle projeyi tamamlamaya çalışıyorduk.
- Çocuk mavi gözleriyle bana bakıyordu.
- Pahalı elbiseler almayı sever.
- Dar sokaklarıyla trafiği çekilmez noktaya ulaşmıştı.
İşaret Sıfatıyla Oluşturulanlar
- Bu sorunu en kısa sürede çözmeliyiz.
- Şimdiki nesil o zamanları anlamakta zorlanıyor.
- Öteki soruyu çözmeden sınavı bitirmeyin.
- Şu pozisyonu hakem es geçti.
Belgisiz Sıfatlarıyla Oluşturulanlar
- Bugünlerde bazı öğrenciler okuldan erken çıkmaya başladı.
- Tüm insanların bu konuda duyarlı olmasını beklemek yanlış.
- Birkaç soruyu çözmekte zorlandım.
- Her vatandaş buradaki görevlerini eksiksiz yerine getirmeli.
Soru Sıfatıyla Oluşturulanlar
- Hangi telefonu alacağıma karar veremedim.
- Tatilde kaç kitap okuyacağımızı bilmiyorum.
- Nasıl bir ev arıyorsunuz?
- Oğlunuz kaçıncı sınıfta eğitim görüyor?
Sayı Sıfatlarıyla Oluşturulanlar
- Bu işten kendilerine beşer lira kalmıştı.
- Bir öğünde üç ekmek yerdi.
- İlk yılında okulunda sevilen bir öğrenci haline gelmişti.
- Takımımız geçtiğimiz hafta üç gol yedi.
- Yola çıkmadan önce kendine yarım ekmek arası bir şeyler hazırladı.
Sıfat Fiillerle Oluşturulanlar
- Gelecek günlerde bu konuları tekrar konuşuruz.
- Yüzündeki tükenmiş ifade her şeyi özetliyordu.
- Toplantıya sonradan gelen adam ortalığı karıştırdı.
- Bilindik bahanelerle olaylardan sıyrılmaya çalışıyordu.
- Aşılmaz sorunlarını halledip de geldi bu çocuk.
UYARI: Sıfatlar birden fazla ismi niteleyebileceği gibi bir ismi belirten-niteleyen birden fazla sıfat da olabilir.
- Güzel elbiseler ve ayakkabılar herkesin ilgisini çekmişti. (Güzel= S. / Elbise ve ayakkabı= İsim)
- Yağmurlu ve soğuk bir günde yola koyulmuştu. (Yağmur, soğuk, bir= S. / Gün=İsim)
Sıfat Tamlamaları PDF + Video
Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan “Edebiyat Ders Notları PDF” dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ 9.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat