Karşılıklı etkiletişim halinde bulunan ögeler, belli bir amacı gerçekleştirmeye dönük olup, anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde bir araya gelirlerse buna “sistem” adı verilir. Sistem sürekli olarak işleyen bir yapıya sahip olmak zorundadır.
Eğitim sürecinde belirlenen ve ulaşılmak istenen amaçların, istenen düzeyde gerçekleşebilmesi, bilimsel ve uygulanabilir özelliğe sahip olması için sistem yaklaşımı temel alınıp gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu çalışmalar sonucu, eğitim uygulamalarındaki nitelikler artmakta ve yenileşme kolaylaşmaktadır.
Türkiye’de bulunan literatürde 3 tür sistemden bahsedilir.
Ancak bunlardan önce eğitim sistemlerinin dayandığı dört ögeyi paylaşmam gerekiyor.
Bunlar; girdi, işlem (süreç), çıktı (ortaya koyulan ürün), ve dönüt (geri bildirim)
Girdi, sistemin hedefini gerçekleştirmek üzere dışarıdan yollanan malzeme ve mesajdır.
İşlem, sistemin dışarıdan yollanan girdiyi işlediği süreçtir. Burada dışarıdan yollanan girdi, işlevsel hale dönüştürülmeye çalışılır.
Çıktı, girdilerin işlendikten sonra hedefler doğrultusunda biçimlendirilip oluşturulması işleminin tamamlanması ve ortaya yeni ürünler çıkması olayıdır. Ancak çıktıların hepsi olumlu olacak şeklinde bir kaide bulunmamaktadır ve eğitimin hatalı ürünleri de olabilir.
Dönüt, ise iletişim ögelerinden de hatırlayacağımız üzere belirlenen hedeflerin gerçekleşme düzeyine bakılarak o eğitim sistemi için bilgi veren bir geri bildirimdir.
Artık sistemlere geçebiliriz diye düşünüyorum. Eğitim sisteminin girdileri şu şekildedir:
-
Açık Sistem
Bu sistemde, girdi, işlem, çıktı ve dönüt öğelerin hepsi bulunur ve tüm bu öğeler arasındaki iletişim tam olarak tamamlanmak zorundadır.
-
Yarı Açık Sistem
Bu sistemde ise girdi, işlem ve çıktı bulunurken karşı taraftan alınacak hiçbir dönüt bulunmamalıdır. Eğer dönüt bulunursa bu açık sistem olur.
-
Kapalı Sistem
Her ne kadar yeteri kadar girdi ve çıktı olduğu düşünülse de aslında yeteri kadar olmayan ve yine dönüt öğesi bulunmayan sistemdir. Bu sistemi Yarı Açık Sistem’den ayıran özellik ise girdi ve çıktığının sistemi tam olarak sağlayacak nitelikte olmamasıdır ki bu yüzden kapalı sistem adını almıştır.
Çağdaş eğitim sistemi dediğimiz sistem, açık sistem özelliğini taşır ve dinamik yapıya sahiptir. Eğer bir ülkenin eğitim sisteminde açık sistem dışında farklı bir sistem uygulaması varsa o ülke henüz çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmamış demektir.