Türkçemize hakim olmak ve özellikle yazı dilinde herhangi bir hataya yer vermemek için ses bilgisine hakim olmamız gerekiyor. Ses olayları içinde yer alan ancak örnek ve kullanım açısından sınırlı olan “Ünlü Türemesi” şu şekildedir:
Ünlü Türemesi Nedir?
Türkçede bazı tek heceli sözcüklere küçültme ekleri olan “–cık, -cik, -cuk, -cük” getirildiğinde kök ile ek arasında yeni bir ünlü harf türeyebilir. Bu kurala “Ünlü Türemesi” denir.
Bir + cik → Biricik
Yukarıdaki örnekte de gördüğümüz gibi “Bir” sözcüğüne küçültme eki olan “-cik” getirilmiş ancak kelime “Bircik” değil “Biricik” şeklinde ifade bulmuştur. Yani kök ile ek arasına “i” ünlüsü türemiştir.
Ünlü Türemesi Örnekleri
Az + cık → Azıcık
Gül + cük → Gülücük
Dar + cık → Daracık
Öp + cük → Öpücük
Genç + cik → Gencecik
⇒ Pekiştirme sırasında araya yeni bir ünlü harf türeyebilir.
Sap + sağlam → Sapasağlam
Güp + gündüz → Güpegündüz
Çep + çevre → Çepeçevre
Düp + düz → Düpedüz
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF
⇒ Türkçe Notları
⇒ Ses Olayları